Երկ

Կաղապար:Վիքիֆիկացում Երկ, գրական գործ։ Երկը կ՝ունենայ իր խորագիրը (կամ՝ տիտղոսը). եւ եթէ առանձինը հատոր մը կազմէ, խորագիրին կը յատուցուի սկիզբը անջատ էջ մը՝ տիտղոսաթերթը:

Գրականութիւն են՝ նախ, բուն գրական երկերը՝ բանաստեղծութիւն, թատերգութիւն, վէպ եւ այլն: գրականութիւն կրնան նկատուիլ նաեւ գրադատական երկերը, ինչպէս եւ փորձագրութիւնները: Այս վերջինները ուսումնասիրութիւններ են՝ մշակութային նիւթով, աւելի կամ նուազ ծաւալով. մաս կը կազմեն չորրորդ սեռի մը՝ գաղափարագրական սեռին:

Գաղափարագրական երկերը կ՝ունենան նախաբան (կ՝ըսուի նաեւ յառաջաբան): Եթէ նախաբանը ուղղակի կը կապուի երկին նիւթին՝ կը դառնայ ներածութիւն. այս պագային ան կրնայ ըլլալ աւելի ծաւալուն: Նշենք, որ այս երկերը կրնան փակուիլ վերջաբանով մը, ինչպէս եւ օգտագործումը դիւրացնող ցուցակներով:

Բուն գրական երկերը եւս կրնան ունենալ նախաբան կամ վերջաբան (ոտանաւոր), բայց երբեմն ալ՝ արձակ: կրնայ ըլլալ մէկ էջէն աւելի կարճ, կամ տարածուիլ բազմաթիւ էջերու վրայ: կրնանք գործ ունենալ նաեւ բանաստեղծութիւններու ժողովածոյի մը հատ՝ ամբողջ հատոր մը: նոյնն է արձակ երկերու պարագային. պատմուածք մը կրնայ քանի մը էջ գրաւել՝ վէպ մը, թատերակ մը կրնայ ներկայանալ ամբողջական հատորով. վէպը կրնայ նոյնիսկ ըլլալ բազմահատոր:

Փորձ մը կամ ուսումնասիրութիւն մը, զատ նիւթով, կը կոչուի նաեւ մենագրութիւն: Անիկա կրնայ ունենալ քանի մը էջէն մինջեւ բազմահաիւր էջերու ծաւալ: Անիկա կրնայ լոյս տասնել պարբերակ մանուլի մէջ, կրնայ նաեւ այլ փորձերու հետ կազմել ժողովածու-հատոր: Իսկ որոշ փորձեր, ընդակառակը, կը կազմեն առանձին հատոր միակ նիւթով:

Որեւէ երկի բուն գրութիւնը, անոր ամբողջութիւնը՝ կը կոչուի բնագիր: Բնագիրը յաճախ կ՝ունենայ գլուխներու բաժանում (խորագիրներով, ենթախորագիրներով կամ պարզ թուագրումով)։ Գրադատական կամ փորձագրական գործերը յաճախ կ՝ունենան ծանօթագրութիւններ: Ասոնք կրնան ըլլալ էջատիպ նոթեր կրնան ըլլալ նաեւ խմբուած գլուխներու, երբեմն եւ հատորի աւարտին:

Գրագէտի մը գործերու ամբողջութիւնը կը բնորոշենք ամբողջական գործեր կամ ամբողջական երկեր արտայայտութեմբ, երբեմն ալ պարզապէս գործ բառի եզակի գործածութեամբ՝ հաւաքական իմաստով: Այսպէս Յակոբ Օշականի գործը ծաւալուն է նախադասութեան մէջ: