«Բանահիւսութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{ԱՀ}}
{{Արևելահայերեն|Բանահյուսություն}}
{{Արևելահայերեն|Բանահյուսություն}}
'''Բանահիւսութիւն''', ժաղավրդական ֆոլքլոր (անգլ.folk-lore-ժողովրդական իմաստութիւն, գիտելիք), այս կամ այն ժողովուրդի կերտած բանաւոր [[ստեղծագործութիւն]]ներու ամբողջութիւն։ Բանահիւսութեան մէջ [[ժողովուրդ]]ը արտացոլած է իր պատմութեան առաւել կարեւոր դէպքերը, իր դարաւոր փորձն ու իմաստութիւնը, ձգտումներն ու իտեալները։ Ըստ էութեան, բանահիւսութիւնը (ֆոլքլորը) ժողովուրդի կեանքի եւ աշխարհազգացողութեան հայելին է։ Ժողովրդական բանահիւսութեան [[երկ]]երն ստեղծուած եւ դարերով պահպանուած են բանաւոր, հաղորդուած սերունդէ սերունդ։ Շատ յաճախ [[բանասաց]]ի կողմէ կատարուած, նոյնիսկ ստեղծուած են ուղղակի լսարանի առջեւ, երբեմն [[երգ]]ի եւ նուագի ուղեկցութեամբ։ Բանահիւսական ստեղծագործութիւնները [[ժամանակ]]ի ընթացքին փոխած, զարգացուցած եւ հարստացուցած են բազմաթիւ անանուն [[հեղինակ]]ներու կողմէ։ Այդ է պատճառը, որ բանահիւսական երկերը սովորաբար շարք մը տարբերակներ կ՜ունենան։ Ժողովրդական բանահիւսութեան [[տեսակ]]ները բազմազան են՝ [[Առակ (արեւմտահայերէն)|առակ]], [[Հեքիաթ (արեւմտահայերէն)|հեքիաթ]], [[Հանելուկ (արեւմտահայերէն)|հանելուկ]], [[ասացուածք]], [[Առասպել (արեւմտահայերէն)|առասպել]], [[աւանդավէպ]], [[Ասք (արեւմտահայերէն)|ասք]], [[աւանդութիւն]], [[վիպերգութիւն]] ([[Էպոս (արեւմտահայերէն)|էպոս]]), աշխատանքային, սիրոյ երգեր եւ այլն։ Այս [[ժանր]]երէն իւրաքանչիւրն ունեցած է բովանդակութեան, կառուցուածքի, պատկերաւորութեան կայուն իւրայատկութիւն։ Բացի այդ՝ իւրաքանչիւր ազգի բանահիւսութեան մէջ եղած են ուրոյն ժանրային ձեւեր, օրինակ՝ ռուսական [[Պիլինա]]ն, [[չասթուշկա]]ն, [[Ուքրանիա|ուքրանական]] տուման եւ այլն։ [[Հայ հին բանահիւսութիւն|Հայ հին բանահիւսութեան]] մէջ եղած են բազմազան տեսակներ՝ [[զրոյց]], առասպել, աւանդավէպ, [[Վիպասանք (արեւմտահայերէն)|վիպասանք]] եւ այլն։ Բանահիւսութեան շատ թեմաներ, [[սիւժէ]]ներ ու [[կերպար]]ներ մշակուած եւ ընդհանրացուած են տարբեր [[գրող]]ներու կողմէ։ Բաւական է նշել միայն [[Յովհաննէս Թումանեան]]ի եւ [[Աւետիք Իսահակեան]]ի բալլադները, հեքիաթներն ու [[Պոեմ (արեւմտահայերէն)|պոեմները]], որոնք ստեղծուած են ժողովրդական [[աղբիւր]]ներու հիման վրայ։
'''Բանահիւսութիւն''', ժողովրդական ֆոլքլոր (անգլ.folk-lore-ժողովրդական իմաստութիւն, գիտելիք), այս կամ այն ժողովուրդի կերտած բանաւոր [[ստեղծագործութիւն]]ներու ամբողջութիւն։ Բանահիւսութեան մէջ [[ժողովուրդ]]ը արտացոլած է իր պատմութեան առաւել կարեւոր դէպքերը, իր դարաւոր փորձն ու իմաստութիւնը, ձգտումներն ու իտեալները։ Ըստ էութեան, բանահիւսութիւնը (ֆոլքլորը) ժողովուրդի կեանքի եւ աշխարհազգացողութեան հայելին է։ Ժողովրդական բանահիւսութեան [[երկ]]երն ստեղծուած եւ դարերով պահպանուած են բանաւոր, հաղորդուած սերունդէ սերունդ։ Շատ յաճախ [[բանասաց]]ի կողմէ կատարուած, նոյնիսկ ստեղծուած են ուղղակի լսարանի առջեւ, երբեմն [[երգ]]ի եւ նուագի ուղեկցութեամբ։ Բանահիւսական ստեղծագործութիւնները [[ժամանակ]]ի ընթացքին փոխած, զարգացուցած եւ հարստացուցած են բազմաթիւ անանուն [[հեղինակ]]ներու կողմէ։ Այդ է պատճառը, որ բանահիւսական երկերը սովորաբար շարք մը տարբերակներ կ՜ունենան։ Ժողովրդական բանահիւսութեան [[տեսակ]]ները բազմազան են՝ [[Առակ (արեւմտահայերէն)|առակ]], [[Հեքիաթ (արեւմտահայերէն)|հեքիաթ]], [[Հանելուկ (արեւմտահայերէն)|հանելուկ]], [[ասացուածք]], [[Առասպել (արեւմտահայերէն)|առասպել]], [[աւանդավէպ]], [[Ասք (արեւմտահայերէն)|ասք]], [[աւանդութիւն]], [[վիպերգութիւն]] ([[Էպոս (արեւմտահայերէն)|էպոս]]), աշխատանքային, սիրոյ երգեր եւ այլն։ Այս [[ժանր]]երէն իւրաքանչիւրն ունեցած է բովանդակութեան, կառուցուածքի, պատկերաւորութեան կայուն իւրայատկութիւն։ Բացի այդ՝ իւրաքանչիւր ազգի բանահիւսութեան մէջ եղած են ուրոյն ժանրային ձեւեր, օրինակ՝ ռուսական [[Պիլինա]]ն, [[չասթուշկա]]ն, [[Ուքրանիա|ուքրանական]] տուման եւ այլն։ [[Հայ հին բանահիւսութիւն|Հայ հին բանահիւսութեան]] մէջ եղած են բազմազան տեսակներ՝ [[զրոյց]], առասպել, աւանդավէպ, [[Վիպասանք (արեւմտահայերէն)|վիպասանք]] եւ այլն։ Բանահիւսութեան շատ թեմաներ, [[սիւժէ]]ներ ու [[կերպար]]ներ մշակուած եւ ընդհանրացուած են տարբեր [[գրող]]ներու կողմէ։ Բաւական է նշել միայն [[Յովհաննէս Թումանեան]]ի եւ [[Աւետիք Իսահակեան]]ի բալլադները, հեքիաթներն ու [[Պոեմ (արեւմտահայերէն)|պոեմները]], որոնք ստեղծուած են ժողովրդական [[աղբիւր]]ներու հիման վրայ։


== Աղբիւրներ ==
== Աղբիւրներ ==

13:14, 16 Օգոստոս 2018-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ

Բանահիւսութիւն, ժողովրդական ֆոլքլոր (անգլ.folk-lore-ժողովրդական իմաստութիւն, գիտելիք), այս կամ այն ժողովուրդի կերտած բանաւոր ստեղծագործութիւններու ամբողջութիւն։ Բանահիւսութեան մէջ ժողովուրդը արտացոլած է իր պատմութեան առաւել կարեւոր դէպքերը, իր դարաւոր փորձն ու իմաստութիւնը, ձգտումներն ու իտեալները։ Ըստ էութեան, բանահիւսութիւնը (ֆոլքլորը) ժողովուրդի կեանքի եւ աշխարհազգացողութեան հայելին է։ Ժողովրդական բանահիւսութեան երկերն ստեղծուած եւ դարերով պահպանուած են բանաւոր, հաղորդուած սերունդէ սերունդ։ Շատ յաճախ բանասացի կողմէ կատարուած, նոյնիսկ ստեղծուած են ուղղակի լսարանի առջեւ, երբեմն երգի եւ նուագի ուղեկցութեամբ։ Բանահիւսական ստեղծագործութիւնները ժամանակի ընթացքին փոխած, զարգացուցած եւ հարստացուցած են բազմաթիւ անանուն հեղինակներու կողմէ։ Այդ է պատճառը, որ բանահիւսական երկերը սովորաբար շարք մը տարբերակներ կ՜ունենան։ Ժողովրդական բանահիւսութեան տեսակները բազմազան են՝ առակ, հեքիաթ, հանելուկ, ասացուածք, առասպել, աւանդավէպ, ասք, աւանդութիւն, վիպերգութիւն (էպոս), աշխատանքային, սիրոյ երգեր եւ այլն։ Այս ժանրերէն իւրաքանչիւրն ունեցած է բովանդակութեան, կառուցուածքի, պատկերաւորութեան կայուն իւրայատկութիւն։ Բացի այդ՝ իւրաքանչիւր ազգի բանահիւսութեան մէջ եղած են ուրոյն ժանրային ձեւեր, օրինակ՝ ռուսական Պիլինան, չասթուշկան, ուքրանական տուման եւ այլն։ Հայ հին բանահիւսութեան մէջ եղած են բազմազան տեսակներ՝ զրոյց, առասպել, աւանդավէպ, վիպասանք եւ այլն։ Բանահիւսութեան շատ թեմաներ, սիւժէներ ու կերպարներ մշակուած եւ ընդհանրացուած են տարբեր գրողներու կողմէ։ Բաւական է նշել միայն Յովհաննէս Թումանեանի եւ Աւետիք Իսահակեանի բալլադները, հեքիաթներն ու պոեմները, որոնք ստեղծուած են ժողովրդական աղբիւրներու հիման վրայ։

Աղբիւրներ

  • Էդ. Ջրբաշեան, Հ. Մախչանեան, «Գրականագիտական Բառարան», 1980, էջ 44

Կատեգորիա:Գրականութիւն