«Արցախեան-ազրպէյճանական սահմանային պատերազմ (2016)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added

Գծային

08:57, 15 Ապրիլ 2017-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ Կաղապար:Տեղեկաքարտ Ռազմական հակամարտություն

Արցախեան-ազրպէյճանական սահմանային պատերազմ, ռազմական գործողութիւններ Արցախի Հանրապետութեան Պաշտպանութեան բանակի եւ Ազրպէյճանի Հանրապետութեան զինուած ուժերու միջեւ, արցախեան-ազրպէյճանական սահմանի գիծի ողջ երկայնքով, որ սկսած է 2016-ի 1 Ապրիլ -ի լոյս 2-ի գիշերը^[1]:

Դէպքերու ժամանակագրութիւն

Ռազմական գործողութիւններու շրջան

2 Ապրիլ

1 Ապրիլի լոյս 2-ի գիշերը ազրպէյճանական կողմը Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ սկսած է լայնածաւալ յարձակողական գործողութիւններ, կիրառած է իր զինանոցին մէջ եղած ռազմական արհեստագիտական գրեթէ բոլոր հնարաւոր տեսակները^[2]^[3]։
Ժամը 9։10-ին հայկական կողմը յայտնած է ազրպէյճանական զինուած ուժերու ստորաբաժանումներու մարդկային կորուստներու եւ հիւսիսային հատուածին մէջ ոչնչացուած մարտական ուղղաթիռին մասին։ Կարճ ժամանակ ետք՝ հայկական պաշտօնական աղբիւրները յայտնած են ազրպէյճանական զինամթերքի ոչնչացման մասին^[3]։
Ժամը 10։00-ի շուրջ Արցախի պաշտօնական աղբիւրները յայտնած են, որ ազրպէյճանցիներու կողմէն խաղաղ բնակավայրերու հրթիռակոծութեան հետեւանքով Արցախի Մարտունիի շրջանի Զօրաւան գիւղին մէջ զոհուած է 12 տարեկան Վաղինակ Թաթուլի Գրիգորեանը, եւ երկու այլ երեխաներ ալ վիրաւորուած են եւ տեղափոխուած՝ հիւանդանոց^[3]։
Կէսօրին ՀՀ պաշտպանութեան նախարարութիւնը յայտնած է, որ Արցախի Լեւոնարխ գիւղի մօտակայքը ոչնչացացած է ազրպէյճանական հետախուզական ջոկատը, եւ ազրպէյճանական կողմը կորուստներ տուած է^[3]։

3 Ապրիլ

3 Ապրիլին՝ ժամը 6։00-էն սկսեալ, առաջնային գիծի հարաւային ուղղութեամբ Ազրպէյճանի զինուած ուժերը հրթիռահրետանային միջոցներով շարունակած է ռազմական գործողութիւնները ։
Ազրպէյճանական կողմը 3 Ապրիլին, յայտարարած է, թէ իբր թէ միակողմանի պիտի դադրեցնէր կրակը, սակայն շարունակած է մարտական գործողութիւնները եւ Մարտակերտի խաղաղ բնակիչներու հրետակոծումը^[4]^[5]։
ԼՂՀ ՊԲ-ն յայտնած է, որ հայկական ստորաբաժանումները Թալիշի (Արցախ) ուղղութեամբ ետ առած են նախորդ օրը կորսնցուցած կարեւոր յենակէտերէն մէկը, հայկական կողմէն վիրաւորուած է երկու զինծառայող։ Ռազմաճակատի հարաւային մասին մէջ ոչնչացուցած են ազրպէյճանական զինուած ուժերու երկու թնդանօթ եւ հետեւակի մարտական մէկ մեքենայ^[3]։

4 Ապրիլ

3 Ապրիլի լոյս 4-ի գիշերը շփման գիծի ողջ երկայնքով ազրպէյճանական կողմը ականանետերով ու հրանօթներով շարունակած է արկակոծել ՊԲ առաջնային դիրքերն ու մերձակայ հայկական բնակավայրերը։
Առաւօտեան ժամը 7։00-ի շուրջ տեղի ունեցած են բուռն հրետակոծութիւններ շփման գօտիի հարաւ-արեւելեան եւ հիւսիս-արեւելեան ուղղութիւններով^[6]։
Ազրպէյճանական զինուժը կիրառած է ծանր զրահներ, այդ թիւին մէջ նաեւ ՀԿՌՀ հրանետեր եւ մարտական անօդաչու թռչող սարքեր։ Սակայն հայ հրետանաւորները շարքէն հանած են այդ համակարգերը, իսկ ՀՕՊ ստորաբաժանումները խոցած են մէկ հարուածային ԱԹՍ^[7]։
ՀՀ ՊՆ մամուլի խօսնակ Արծրուն Յովհաննիսեանը յայտարարած է, որ Մարտակերտի ճանապարհին անօդաչու սարքը ռմբակոծած է Սիսիանի ջոկատի հանրակառքը, որու հետեւանքով զոհուած է 5 հոգի։ Հանրակառքին մէջ եղած են նաեւ երկու գիւղապետեր^[8]

5 Ապրիլ

4 Ապրիլի լոյս 5-ի գիշերը առաջնային գիծի հարաւային ուղղութեամբ Ացրպէյճանի զինուած ուժերը կիրառած են «Սմերչ» համազարկային կրակի հակազդիչ համակարգ մը^[9]^[10]^[11]։
Ժամը 12․00-ին հրադադար յայտարարուած է, դադրած են ռազմական գործողութիւնները^[12]։ Զինադադար յայտարարելու համար բանակցութիւններ տեղի կ'ունենան^[13]։
Վիեննաիի մէջ հանդիպած է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան կարգաւորման հարցով^[13]։

Հրադադարի շրջան

6 Ապրիլ

5 Ապրիլի լոյս 6-ի գիշերը ղարաբաղա-ազրպէյճանական հակամարտ զօրքերու շփման գօտիին մէջ հիմնականին մէջ պահպանուած է 5 Ապրիլի ժամը 12-ին ձեռք բերուած հրադադարին շուրջ համաձայնութիւնը^[14]։
Ժամը 18։30-ին, ղարաբաղա-ազրպէյճանական հակամարտ զօրքերու շփման գիծի հիւսիս-արեւելեան (Թալիշի) ուղղութեամբ տեղակայուած մարտական յենակէտին մէջ Ազրպէյճանի զինուած ուժերու ականանետային կրակէն մահացու կերպով կը վիրաւորուի ՊԲ պայմանագրային զինծառայող, 1974-ին ծնած Արմէն Կառլենի Գասպարեանը^[15]։

7 Ապրիլ

6 Ապրիլի լոյս 7-ի գիշերը ղարաբաղա-ազրպէյճանական հակամարտ զօրքերու շփման գիծի հիւսիս-արեւելեան (Թալիշի) ուղղութեամբ Ազրպէյճանի զինուած ուժերը ձեռնարկած են յետախուզական գործողութիւն մը։ Մէկ զոհ զոհ տալով հեռացած են:^[16]։

8 Ապրիլ

8 Ապրիլին, համաձայն նախօրօք ձեռք բերուած համաձայնութեան, հայկական եւ ազրպէյճանական կողմերը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտէի եւ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչի դաշտային օգնականներու միջնորդութեամբ, իրականացած են զոհուածներու որոնողական աշխատանքներ, որոնց ընթացքին հրադադարի շուրջ համաձայնութիւններու խախտում չէ արձանագրուած ^[17]։

10 Ապրիլ

10 Ապրիլին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան ռազմագերիներու, պատանդներու եւ անյայտ կորսուածներու հարցերով զբաղող պետական յանձնաժողովը՝ համաձայն Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտէի եւ ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչի գրասենեակի միջնորդութեամբ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան եւ Ազրպէյճանի միջեւ ձեռք բերուած համաձայնութեան, Պաշ Քարվենտ բնակավայրի մօտակայքը տեղի ունեցած է դիակներու փոխանակում։ Հայկական կողմին յանձնուած է 18 զինծառայողի մարմին^[18]^[19]։

Քաղաքական ուղերձներ

4 Ապրիլին, Հայաստանի նախագահ՝ Սերժ Սարգիսեանը հանդիպած է ԵԱՀԿ անդամ երկիրներու դեսպաններու հետ՝ Լեռնային Ղարաբաղի հետ շփման գծով ստեղծուած իրավիճակին մասին տեղեկատուութիւն փոխանցելու, ինչպէս նաեւ իրավիճակին համարժէք լուծումներ գտնելու ճամբաները քննարկելու նպատակով^[20]

Հայաստանը եւ Լեռնային Ղարաբաղը կողմ են, որպէսզի դադարեցուեն ռազմական գործողութիւնները եւ խստօրէն պահպանուի 1994թ. զինադադարի ռեժիմը եւ որ բոլոր զօրամիաւորումները վերադառնան մինչեւ 2016թ. Ապրիլի 1-ի իրենց զբաղեցրած դիրքերն ու զօրանոցները։
Որպէս ԵԱՀԿ անդամ երկիր՝ Հայաստանն անհրաժեշտ է համարում կոչ անել * ԵԱՀԿ բոլոր անդամ երկրներին՝ լինել սկզբունքային իրենց դիրքորոշումներում:

- Սերժ Սարգիսեան

5 Ապրիլին Մինսկի խումբի անդամ 9 երկիրները յայտարարութիւն մը տարածած են ՝

Մենք՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի երկիրներու ( ՌԴ-ի, ԱՄՆ-ի, Ֆրանսայի, Պելառուսիոյ, Ֆինլանտայի, Գերմանիոյ, Իտալիոյ, Շուէտի, Թուրքիոյ) ներկայացուցիչներս, ինչպէս նաեւ Աւստրիայէն ԵԱՀԿ-ի մէջ նախագահողը (2017) եւ Սերպիայէն նախագահողը (2015), խստօրէն կը դատապարտենք Շփման գիծի երկայնքով բռնութիւններու աննախադէպ բռնկումը: Մեր ցաւակցութիւնը կը յայտնենք բոլոր տուժած ընտանիքներուն: Կողմերը կը յորդորենք անմիջապէս դադրեցնել ուժի կիրառումը: Հակամարտութիւնը ռազմական լուծում չունի :

Իրադրութեան վատթարացումը ցոյց կու տայ անյետաձգելի բանակցութեան անհրաժեշտութիւնը` ՄԽ համանախագահներու հովանիին ներքոյ, համապարփակ կարգաւորման շուրջ: Մինսկի խումբի անդամ երկիրներու ներկայացուցիչները կը վերահաստատեն իրենց աջակցութիւնը ՌԴ-ի, ԱՄՆ եւ Ֆրանսայի համանախագահներու միջնորդական ջանքերուն եւ կ'ողջունեն կողմերու հետ հնարաւորութեան սահմաններուն մէջ արագ ուղիղ խորհրդակցութիւններ սկսելու անոնց ծրագիրները^[21]

Ծանօթագրութիւններ

↑ Շփման գծում իրադրութեան աննախադէպ լարման ողջ պատասխանատւութիւնը կրում է Ատրբէյճանը. ՀՀ ՊՆ:
↑ Обострение ситуации вокруг Нагорного Карабаха — хроника событий (ռուս.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 «Ապրիլի 1-3-ի հայ-ադրբեջանական ռազմական գործողությունների համառոտ ամփոփագիր | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-04-03
↑ «Ադրբեջանը չի դադարեցրել կրակը | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-04-03
↑ «Մարտակերտը ծանր հրետակոծության տակ»։ արտագրուած է՝ 2016-04-03
↑ «Ադրբեջանը կրակում է 152 մմ հրանոթներով, «Գրադ» կայաններով և տանկերով | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-05-08
↑ «Ադրբեջանն առաջին անգամ «Սոլնցեպյոկ» է կիրառել»։ mediamax.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06
↑ «Հակառակորդը ռմբակոծել է Սիսիանի ջոկատի ավտոբուսը, կա 6 զոհ»։ hraparak.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06
↑ «Իրավիճակն Արցախի առաջնագծում. օպերատիվ լրահոս. 05.04.2016 | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-05-08
↑ «Հակառակորդը մեծացնում է զինատեսակների տրամաչափը՝ «Սմերչ» է կիրառել»։ PanARMENIAN.Net։ արտագրուած է՝ 2016-04-06
↑ LLC Helix Consulting։ «Ադրբեջանական կողմի կիրառած ՄՄ-21 «Գրադ»-ի հրթիռն ու «Սմերչ»-ի հրթիռն Արցախի հարավ-արևելքում (լուսանկարներ)»։ www.tert.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06
↑ «Ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծում կրակը դադարեցված է. հայտարարված է [[զինադադար]] - Arm VersionArm Version»։ արտագրուած է՝ 2016-04-06
↑ ^13,0 ^13,1 «Ժամը 12:00-ից երկկողմանի կրակը դադարեցվել է. ԼՂՀ ՊԲ - Հետք - Լուրեր, հոդվածներ, հետաքննություններ»։ hetq.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06
↑ ԼՂՀ ՊՆ մամուլի ծառայություն, Նորություններ
↑ «ԼՂՀ ՊՆ.Ադրբեջանի զինված ուժերը շարունակում են խախտել. կա զոհված»։ lratvakan.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06
↑ «ԼՂՀ ՊՆ մամուլի ծառայություն»։ nkrmil.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-07
↑ «Իրավիճակը Ղարաբաղում.»։ civilnet.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-09
↑ «Զոհվածների մարմինների փոխանակում է կատարվել»։ fbh.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-09
↑ «Բաշ Քարվենդի մոտ հայկական կողմին է հանձնվել 18 զոհվածի մարմին»։ armenpress.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-10
↑ «Նախագահ Սարգսյանը 3 ուղերձ է հղել ԵԱՀԿ անդամ պետություններին | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-05-08
↑ Մինսկի խմբի անդամ 9 երկրները տարածեցին հայտարարություն

Կատեգորիա:2016 (արւմտ․)

[1] Շփման գծում իրադրութեան աննախադէպ լարման ողջ պատասխանատւութիւնը կրում է Ատրբէյճանը. ՀՀ ՊՆ:

[1-2] Обострение ситуации вокруг Нагорного Карабаха — хроника событий (ռուս.)

[:0-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 «Ապրիլի 1-3-ի հայ-ադրբեջանական ռազմական գործողությունների համառոտ ամփոփագիր | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-04-03

[4] «Ադրբեջանը չի դադարեցրել կրակը | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-04-03

[5] «Մարտակերտը ծանր հրետակոծության տակ»։ արտագրուած է՝ 2016-04-03

[6] «Ադրբեջանը կրակում է 152 մմ հրանոթներով, «Գրադ» կայաններով և տանկերով | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-05-08

[7] «Ադրբեջանն առաջին անգամ «Սոլնցեպյոկ» է կիրառել»։ mediamax.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06

[8] «Հակառակորդը ռմբակոծել է Սիսիանի ջոկատի ավտոբուսը, կա 6 զոհ»։ hraparak.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06

[9] «Իրավիճակն Արցախի առաջնագծում. օպերատիվ լրահոս. 05.04.2016 | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-05-08

[10] «Հակառակորդը մեծացնում է զինատեսակների տրամաչափը՝ «Սմերչ» է կիրառել»։ PanARMENIAN.Net։ արտագրուած է՝ 2016-04-06

[11] LLC Helix Consulting։ «Ադրբեջանական կողմի կիրառած ՄՄ-21 «Գրադ»-ի հրթիռն ու «Սմերչ»-ի հրթիռն Արցախի հարավ-արևելքում (լուսանկարներ)»։ www.tert.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06

[12] «Ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծում կրակը դադարեցված է. հայտարարված է [[զինադադար]] - Arm VersionArm Version»։ արտագրուած է՝ 2016-04-06

[:1-13] 13,0 ^13,1 «Ժամը 12:00-ից երկկողմանի կրակը դադարեցվել է. ԼՂՀ ՊԲ - Հետք - Լուրեր, հոդվածներ, հետաքննություններ»։ hetq.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06

[14] ԼՂՀ ՊՆ մամուլի ծառայություն, Նորություններ

[15] «ԼՂՀ ՊՆ.Ադրբեջանի զինված ուժերը շարունակում են խախտել. կա զոհված»։ lratvakan.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-06

[16] «ԼՂՀ ՊՆ մամուլի ծառայություն»։ nkrmil.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-07

[17] «Իրավիճակը Ղարաբաղում.»։ civilnet.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-09

[Զոհվածների_մարմինների_փոխանակում_է_կատարվել<ref-18] «Զոհվածների մարմինների փոխանակում է կատարվել»։ fbh.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-09

[19] «Բաշ Քարվենդի մոտ հայկական կողմին է հանձնվել 18 զոհվածի մարմին»։ armenpress.am։ արտագրուած է՝ 2016-04-10

[20] «Նախագահ Սարգսյանը 3 ուղերձ է հղել ԵԱՀԿ անդամ պետություններին | Ռազմ.info»։ razm.info։ արտագրուած է՝ 2016-05-08

[21] Մինսկի խմբի անդամ 9 երկրները տարածեցին հայտարարություն

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

@@ Տող 72. / Տող 72. @@
 == Քաղաքական ուղերձներ ==
-*4 Ապրիլին, [[Հայաստան]]ի նախագահ՝ [[Սերժ Սարգսեան]]ը հանդիպած է [[ԵԱՀԿ]] անդամ երկիրներու դեսպաններու հետ՝ Լեռնային Ղարաբաղի հետ շփման գծով ստեղծուած իրավիճակին մասին տեղեկատուութիւն փոխանցելու, ինչպէս նաեւ իրավիճակին համարժէք լուծումներ գտնելու ճամբաները քննարկելու նպատակով<ref>{{Cite web|url=http://razm.info/81828|title=Նախագահ Սարգսյանը 3 ուղերձ է հղել ԵԱՀԿ անդամ պետություններին {{!}} Ռազմ.info|website=razm.info|accessdate=2016-05-08}}</ref>
+*4 Ապրիլին, [[Հայաստան]]ի նախագահ՝ [[Սերժ Սարգիսեան]]ը հանդիպած է [[ԵԱՀԿ]] անդամ երկիրներու դեսպաններու հետ՝ Լեռնային Ղարաբաղի հետ շփման գծով ստեղծուած իրավիճակին մասին տեղեկատուութիւն փոխանցելու, ինչպէս նաեւ իրավիճակին համարժէք լուծումներ գտնելու ճամբաները քննարկելու նպատակով<ref>{{Cite web|url=http://razm.info/81828|title=Նախագահ Սարգսյանը 3 ուղերձ է հղել ԵԱՀԿ անդամ պետություններին {{!}} Ռազմ.info|website=razm.info|accessdate=2016-05-08}}</ref>
-{{քաղվածք|Հայաստանը եւ Լեռնային Ղարաբաղը կողմ են, որպէսզի դադարեցուեն ռազմական գործողութիւնները եւ խստօրէն պահպանուի 1994թ. զինադադարի ռեժիմը եւ որ բոլոր զօրամիաւորումները վերադառնան մինչեւ 2016թ. Ապրիլի 1-ի իրենց զբաղեցրած դիրքերն ու զօրանոցները։<br>Որպէս ԵԱՀԿ անդամ երկիր՝ Հայաստանն անհրաժեշտ է համարում կոչ անել * ԵԱՀԿ բոլոր անդամ երկրներին՝ լինել սկզբունքային իրենց դիրքորոշումներում:|Սերժ Սարգսյան}}
+{{քաղվածք|Հայաստանը եւ Լեռնային Ղարաբաղը կողմ են, որպէսզի դադարեցուեն ռազմական գործողութիւնները եւ խստօրէն պահպանուի 1994թ. զինադադարի ռեժիմը եւ որ բոլոր զօրամիաւորումները վերադառնան մինչեւ 2016թ. Ապրիլի 1-ի իրենց զբաղեցրած դիրքերն ու զօրանոցները։<br>Որպէս ԵԱՀԿ անդամ երկիր՝ Հայաստանն անհրաժեշտ է համարում կոչ անել * ԵԱՀԿ բոլոր անդամ երկրներին՝ լինել սկզբունքային իրենց դիրքորոշումներում:|[[Սերժ Սարգիսեան]]}}
 *5 Ապրիլին Մինսկի խումբի անդամ 9 երկիրները յայտարարութիւն մը տարածած են ՝
 {{քաղվածք|Մենք՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի երկիրներու ( ՌԴ-ի, ԱՄՆ-ի, [[Ֆրանսա]]յի, [[Պելառուսիա |Պելառուս]]իոյ, [[Ֆինլանտա]]յի, [[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|Գերմանի]]ոյ, [[Իտալիա (արեւմտահայերէն)|Իտալի]]ոյ, [[Շուէտ |Շուէտ]]ի, [[Թուրքիա (արեւմտահայերէն)|Թուրքի]]ոյ) ներկայացուցիչներս, ինչպէս նաեւ [[Աւստրիա]]յէն ԵԱՀԿ-ի մէջ նախագահողը (2017) եւ [[Սերպիա |Սերպիա]]յէն նախագահողը (2015), խստօրէն կը դատապարտենք Շփման գիծի երկայնքով բռնութիւններու աննախադէպ բռնկումը: Մեր ցաւակցութիւնը կը յայտնենք բոլոր տուժած ընտանիքներուն: Կողմերը կը յորդորենք անմիջապէս դադրեցնել ուժի կիրառումը: Հակամարտութիւնը ռազմական լուծում չունի :