«Արաբկիր» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 108. Տող 108.
[[Կատեգորիա:Մալաթիոյ նահանգ]]
[[Կատեգորիա:Մալաթիոյ նահանգ]]
[[Կատեգորիա:Թուրքիոյ քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Թուրքիոյ քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արեւմտահայերէն յօդուածներ]]
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն հոդվածներ]]

23:37, 11 Նոյեմբեր 2014-ի տարբերակ

Կաղապար:Արևմտյան Հայաստանի բնակավայրեր

Արաբկիր (թրք.՝ Arapgir, քրտ.՝ Arabkîr), քաղաք Արեւմտեան Հայաստանի, Մալաթիա նահանգին մէջ, Եփրատի վտակ՝ Արաբկիր գետակի ափին, Խարբերդի եւ Ակնի միջեւ: Մալաթիա քաղաքէն 70 ք.մ. հիւսիս։ Արաբկիրը աչքի կ՛իյնայ, որպէս վաճառաշահ քաղաք, շրջապատուած մշակուած արգաւանդ դաշտերով։

Մինչեւ 1915 թուականի Ապրիլեան եղեռնը, Արաբկիրը իր արուարձաններով ունէր քսան հազար բնակչութիւն։ Քաղաքին մէջ կը գործէին հինգ եկեղեցիներ՝ (Ս. Աստուածածին, Ս. Յակոբ, Ս. Գէորգ, Ս. Լուսաւորիչ, կաթոլիկ Ս. Փրկիչը) ու 12 հայկական դպրոցներ։

Արեւմտահայ միւս հայաբնակ վայրերուն նման Արաբկիրն ալ ենթարկուեցաւ ցեղասպանութեան արհաւիրքին։ Կենդանի մնացածները ստիպուած եղան աքսորի ճամբան բռնել, ի հարկէ, առանց գիտնալու, թէ ուր կ՛երթան։ Կենդանի մնացածներէն մէկ մասը տարբեր կողմերէն կը գաղթէ Հայաստան, իսկ միւս մասը՝ արտասահմանի մէջ բնակութիւն կը հաստատէ։

Նոր Արաբկիր

1925 թուականին, Երեւան քաղաքի հիւսիսային մասին մէջ կը հիմնադրուի Նոր-Արաբկիր թաղամասը։

1928 թուականին Նոր-Արաբկիրի բնակչութեան թիւը կը հասնի 762 մարդու։ Նոյն տարուան Յունուար ամսուն կը բացուի Արաբկիրի առաջին դպրոցը 40 աշակերտներով եւ կը կրէ Ալեքսանդր Շիրվանզադէի անունը։ 1933ին Նոր-Արաբկիրն ունէր 1800 բնակիչ, որոնց մեծագոյն մասը գաղթած էր հին Արաբկիրէն։ 1936ին Նոր-Արաբկիրի մէջ արդէն կը գործէր հանրային բաղնիք, խանութ, հացի փուռ, մարմնամարզական խումբ, հրշէջ կայան, 70 հոգինոց պարախումբ, գրադարան նաեւ ռատիոակումբ, զբօսաշրջիկային գրասենեակ եւ այլն։ 1937ին Արաբկիրի բնակչութեան թիւը կը հասնի 2500 մարդու։

Տարիներ անց աւանը աճելով կը միանայ Երեւանին, տարածքով կը մեծնայ: Արաբկիրցիներու անձնուէր աշխատանքի եւ օժանդակութեան շնորհիւ կը բարեկարգուի, կը վերափոխուի եւ այդպէսով կը դառնայ մայրաքաղաքի ամենաբազմամարդ թաղամասերէն մին։

Հետագային՝ 8 օգոստոս 1991ին, ՀՀ գերագոյն խորհուրդի որոշումով, նախկին 26 Կոմիսարների շրջանը կը վերանուանուի Արաբկիրի շրջան։ 1996ին կը ստեղծուի Երեւան քաղաքի Արաբկիր համայնքը (այժմ արդէն՝ վարչական շրջան)։

Արաբկիր վարչական շրջանին ներկայի ղեկավարն է՝ Հրայր Անտոնեանը։ Բնակչութեան թիւը այժմ կը կազմէ մօտ 132,525 մարդ, տարածքը՝ 1320 հա։

Աղբիւրներ

  • «Հայաստանի եվ յարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչութիւն

Տես նաեւ

Կաղապար:Արաբկիրի գավառ

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։ 

Կատեգորիա:Աշխարհագրական տեղանուններ այբբենական կարգով Կատեգորիա:Բազմիմաստ եւ այլ կիրառումներով յօդուածանուններ Կատեգորիա:Մեծ Հայքի քաղաքներ Կատեգորիա:Արեւմտեան Հայաստանի քաղաքներ Կատեգորիա:Մալաթիոյ նահանգ Կատեգորիա:Թուրքիոյ քաղաքներ Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն հոդվածներ