«Հովանոց» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 6. Տող 6.


== Պատմութիւն ==
== Պատմութիւն ==
Հովանոցը հնարուած է աւելի քան 4000 տարիներ առաջ։ Հին Եգիպտոսի, [[Յունաստան|Յունաստանի]], [[Չինաստան|Չինաստանի]] եւ [[Ասորեստան|Ասորեստանի]] մէջ մարդիկ հովանոց կը գործածէին: Առաջին հովանոցները յատկապէս հարուստներու եւ հզօր անձերու առանձնաշնորհումը եղած է: [[Պարսկաստան|Պարսկաստանի]] մէջ միայն թագաւորը զայն գործած է. ան շինուած եղած է վուշ կերպասով եւ անոր ծայրերէն երկար կերպասի կտորներ կախուած են ամբողջական շուք եւ մեկուսացում ապահովելու համար<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.aztagdaily.com/archives/457428|title=Մեզի Պահապան Հովանոցը|date=2019-12-14|website=Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)|language=en-US|accessdate=2021-03-18}}</ref>:
Հովանոցի գաղափարին ամէնէն հին յղումը [[Չինաստան]]ի կայսրութեան տակ գտնուած է: Գրական աղբիւր մը կը հաստատէ, թէ [[Ուանկ Մանկ]] կայսրը՝ Կզին գերդաստանի հիմնադիրը, յօրինած է առաջին դարու ծալլուող հովանոց-արեւանոց մը, կառքի մը վրայ հաստատուած, որ կ'օգտագործուի կրօնական արարողութեան ատեն.<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridge.org/lb/academic/subjects/history/history-science-and-technology/science-and-civilisation-china-volume-2,%20https://www.cambridge.org/lb/academic/subjects/history/history-science-and-technology|title=Science and Civilisation in China {{!}} History of science and technology|website=Cambridge University Press|language=en|accessdate=2020-06-25}}</ref>

Գրական աղբիւր մը կը հաստատէ, թէ [[Ուանկ Մանկ]] կայսրը՝ Կզին գերդաստանի հիմնադիրը, յօրինած է առաջին դարու ծալլուող հովանոց-արեւանոց մը, կառքի մը վրայ հաստատուած, որ կ'օգտագործուի կրօնական արարողութեան ատեն.<ref>{{Cite web|url=https://www.cambridge.org/lb/academic/subjects/history/history-science-and-technology/science-and-civilisation-china-volume-2,%20https://www.cambridge.org/lb/academic/subjects/history/history-science-and-technology|title=Science and Civilisation in China {{!}} History of science and technology|website=Cambridge University Press|language=en|accessdate=2020-06-25}}</ref>

Չիները եղած են առաջին անձերը, որոնք անդրադարձած են, թէ հովանոցները կրնան նաեւ գործածուիլ անձրեւի պարագային: Անոնք իրենց թուղթէ շինուած հովանոցները ծածկած են մոմով եւ ջնարակով` զայն ջրակայուն դարձնելու համար<ref name=":0" />:


Միջնադարուն, Եւրոպայի մէջ հովանոցի փոխարէն կը գործածուէր «անձրեւու շուրջառ»-ը, մուշտակապատ լայն վերարկու մը, որ բաղկացած է անջրանցիկ կտաւէ մը:<ref>{{Cite book|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6541147k|title=Moeurs, usages et costumes, au moyen-âge et à l'époque de la Renaissance (2e édition) / par Paul Lacroix (bibliophile Jacob),... ; ouvrage illustré... par F. Kellerhoven...|last=Lacroix|first=Paul (1806-1884) Auteur du texte|date=1872|language=FR}}</ref>
Միջնադարուն, Եւրոպայի մէջ հովանոցի փոխարէն կը գործածուէր «անձրեւու շուրջառ»-ը, մուշտակապատ լայն վերարկու մը, որ բաղկացած է անջրանցիկ կտաւէ մը:<ref>{{Cite book|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6541147k|title=Moeurs, usages et costumes, au moyen-âge et à l'époque de la Renaissance (2e édition) / par Paul Lacroix (bibliophile Jacob),... ; ouvrage illustré... par F. Kellerhoven...|last=Lacroix|first=Paul (1806-1884) Auteur du texte|date=1872|language=FR}}</ref>

11:55, 18 Մարտ 2021-ի տարբերակ

Կուսդաւ Քայպոթ, անձրեւի տակ Փարիզի թաղերուն մէջ

Հովանոցը տարածուած իր մըն է որ կը ծառայէ պաշտպանուելու անձրեւին դէմ: Անոր գործածութիւնը կրնայ տարբերիլ եւ ան կրնայ օգտագործուիլ արեւու ճառագայթներուն դէմ: Տեղի ունի նաեւ հովանոցի ուրիշ տարբերակներ, ինչպէս արեւանոցը կամ հովանոցակը, սակայն անոնց կտորը կը սահմանէ իրենց գործածութիւնը միայն արեւուն դէմ:

Կառոյց

Հովանոցը կրնայ տարբերիլ չափով եւ ձեւով բայց անոր շինութիւնը միեւնոյնը կը մնայ՝ ան բաղկացած է փայտէ գաւազանէ մը եւ կմախքէ մը, որ հաստատ կը պահէ անջրանցիկ կտորը: Կեդրոնի փայտը ունի ընդհանրապէս իր ծայրին կոթ մը դիւրացնելու համար անոր բռնելու ձեւը: Իա. դարուն, հովանոցները կը նկատուին իբրեւ առօրեայ գործածուող իրեր, սակայն իրենց որակի պատճառով անոնք կրնան շատ արագ կտրուիլ, եւ քանի մը օրէ աւելի չդիմանալ: Այսպիսով, ուսումնասիրութիւն մը նշմարած է, թէ տասը միլիոնէն աւելի հովանոց աղբ թափուած են Ֆրանսայի մէջ մէկ տարուան ընթացքին:

Պատմութիւն

Հովանոցը հնարուած է աւելի քան 4000 տարիներ առաջ։ Հին Եգիպտոսի, Յունաստանի, Չինաստանի եւ Ասորեստանի մէջ մարդիկ հովանոց կը գործածէին: Առաջին հովանոցները յատկապէս հարուստներու եւ հզօր անձերու առանձնաշնորհումը եղած է: Պարսկաստանի մէջ միայն թագաւորը զայն գործած է. ան շինուած եղած է վուշ կերպասով եւ անոր ծայրերէն երկար կերպասի կտորներ կախուած են ամբողջական շուք եւ մեկուսացում ապահովելու համար[1]:

Գրական աղբիւր մը կը հաստատէ, թէ Ուանկ Մանկ կայսրը՝ Կզին գերդաստանի հիմնադիրը, յօրինած է առաջին դարու ծալլուող հովանոց-արեւանոց մը, կառքի մը վրայ հաստատուած, որ կ'օգտագործուի կրօնական արարողութեան ատեն.[2]

Չիները եղած են առաջին անձերը, որոնք անդրադարձած են, թէ հովանոցները կրնան նաեւ գործածուիլ անձրեւի պարագային: Անոնք իրենց թուղթէ շինուած հովանոցները ծածկած են մոմով եւ ջնարակով` զայն ջրակայուն դարձնելու համար[1]:

Միջնադարուն, Եւրոպայի մէջ հովանոցի փոխարէն կը գործածուէր «անձրեւու շուրջառ»-ը, մուշտակապատ լայն վերարկու մը, որ բաղկացած է անջրանցիկ կտաւէ մը:[3]

Առաջին ծալլուող հովանոցը ստեղծուած է Փարիզի մէջ 1705-ին կամ 1710 -ին ժան Մարիւս վաճառականին կողմէ, «Կտրուող հովանոց» անունով, զոր կարելի էր ծալլել եւ տուփիկի մը մէջ դնել: 1759-ին ֆրանսացի գիտնական մը «Նավար» անունով կ՛երեւակայէ հովանոց-գաւզանը, ուր գաւազանը կը գործածուի իբրեւ պայուսակիկ: Այդ ձեւի հովանոցը կը դառնայ Իա, դարու նորոյթի մեղսակից մը Ֆրանսական մեծ յեղափոխութեան ատեն:

Հովանոց-ը մինչեւ այսօր կը շարունակուի բարելաւուիլ: 1852-ին, Սամուէլ Ֆոքս կը յօրինէ զանգակաձեւ հովանոցը, որ աւելի տոկուն կը դարձնէ զայն: Գերմանացի Հանս Հոբդ1930-ին, կը ստեղծէ պզտիկ հովանոց-ը զոր կարելի է զետեղել պայուսակին մէջ:

Ծանօթագրութիւններ

  1. 1,0 1,1 «Մեզի Պահապան Հովանոցը»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2019-12-14։ արտագրուած է՝ 2021-03-18 
  2. «Science and Civilisation in China | History of science and technology»։ Cambridge University Press (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2020-06-25 
  3. Lacroix Paul (1806-1884) Auteur du texte (1872)։ Moeurs, usages et costumes, au moyen-âge et à l'époque de la Renaissance (2e édition) / par Paul Lacroix (bibliophile Jacob),... ; ouvrage illustré... par F. Kellerhoven... (ֆրանսերեն)