«Նիտըրլենտ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Պիտակ: Տեսողական խմբագրիչը անջատուած է
No edit summary
Տող 2. Տող 2.
'''Նիտըրլենտ''' ({{lang-nl|Nederland}}), երկիր Արեւմտեան Եւրոպայի մէջ, [[Հյուսիսային ծով|Հիւսիսային ծովու]] ափին։ [[Արուբա|Արուպայի]] եւ Կեդրոնական Ամերիկայի հետ միասին կը մտնէ Նիտըրլենտի Թագաւորութեան կազմին մէջ։ 2020-ին երկիրը կը հրաժարի ոչ պաշտօնական «Հոլանտա» անուանումէն։
'''Նիտըրլենտ''' ({{lang-nl|Nederland}}), երկիր Արեւմտեան Եւրոպայի մէջ, [[Հյուսիսային ծով|Հիւսիսային ծովու]] ափին։ [[Արուբա|Արուպայի]] եւ Կեդրոնական Ամերիկայի հետ միասին կը մտնէ Նիտըրլենտի Թագաւորութեան կազմին մէջ։ 2020-ին երկիրը կը հրաժարի ոչ պաշտօնական «Հոլանտա» անուանումէն։


Հարաւէն սահմանակից է [[Պելճիքա]]<nowiki/>յի, իսկ արեւելքէն [[Գերմանիա|Գերմանիոյ]]. արեւմուտքէն եւ հիւսիսէն ամբողջովին եզերուած է Հիւսիսային ծովով։ Նիտըրլենտի կազմին մէջ կը մտնեն Մաասի եւ Շելտայի գետաբերանին մօտակայքը գտնուող կղզիներու խումբը (Զիլանտ մարզին մէջ) եւ Վաթենեան ծովուն մէջ գտնուող արեւմտա-ֆրիզեան կղզիները։
Հարաւէն սահմանակէն է [[Պելճիքա]]<nowiki/>յի, իսկ արեւելքէն [[Գերմանիա|Գերմանիոյ]]. արեւմուտքէն եւ հիւսիսէն ամբողջովին եզերուած է Հիւսիսային ծովով։ Նիտըրլենտի կազմին մէջ կը մտնեն Մաասի եւ Շելտայի գետաբերանին մօտակայքը գտնուող կղզիներու խումբը (Զիլանտ մարզին մէջ) եւ Վաթենեան ծովուն մէջ գտնուող արեւմտա-ֆրիզեան կղզիները։


Տարածքին զգալի մասը կը գտնուի ծովու մակերեսէն ցած (հոսկէ ալ Նիտըրլենտ՝ «ցած երկիրներ» անունը)։ Հեղեղումներէն կը պաշտպանուի ծովափով երկարող աւազաթումբերու, ամբարտակներու եւ պատնէշներու համակարգով։ Ընդհանուր տարածութիւնը 41,2 հզ. քմ² է, իսկ զուտ ցամաքային տարածութիւնը՝ 36,9 հզ. քմ² (մակերեսին 18 %-էն աւելին կը կազմեն ներքին ջուրերը)։ Աւելի քան 16,5 միլիոն բնակչութեամբ՝ աշխարհի ամենախիտ բնակուած երկիրներէն մէկն է (397,7 մարդ/քմ²)։
Տարածքին զգալի մասը կը գտնուի ծովու մակերեսէն ցած (հոսկէ ալ Նիտըրլենտ՝ «ցած երկիրներ» անունը)։ Հեղեղումներէն կը պաշտպանուի ծովափով երկարող աւազաթումբերու, ամբարտակներու եւ պատնէշներու համակարգով։ Ընդհանուր տարածութիւնը 41,2 հզ. քմ² է, իսկ զուտ ցամաքային տարածութիւնը՝ 36,9 հզ. քմ² (մակերեսին 18 %-էն աւելին կը կազմեն ներքին ջուրերը)։ Աւելի քան 16,5 միլիոն բնակչութեամբ՝ աշխարհի ամենախիտ բնակուած երկիրներէն մէկն է (397,7 մարդ/քմ²)։
Տող 9. Տող 9.


Մայրաքաղաքը եւ մեծագոյն քաղաքը [[Ամսթերտամ]]<nowiki/>ն է։ Թագաւորական տան, խորհրդարանի եւ պետութեան նստավայրերը կը գտնուին [[Հաագա]]<nowiki/>յի մէջ: Վերջինս կարեւոր դեր կը խաղայ նաեւ միջազգային իրաւունքի ոլորտին մէջ՝ իբրեւ չորս միջազգային դատական ատեաններու եւ Եւրոպոլի նստավայր։
Մայրաքաղաքը եւ մեծագոյն քաղաքը [[Ամսթերտամ]]<nowiki/>ն է։ Թագաւորական տան, խորհրդարանի եւ պետութեան նստավայրերը կը գտնուին [[Հաագա]]<nowiki/>յի մէջ: Վերջինս կարեւոր դեր կը խաղայ նաեւ միջազգային իրաւունքի ոլորտին մէջ՝ իբրեւ չորս միջազգային դատական ատեաններու եւ Եւրոպոլի նստավայր։
== Աշխարհագրութիւն ==

=== Բնութիւն ===
Նիտրլենտին բնորոշ են ցած հարթավայրերը։ Կը գերակշռոեն մշակուող հողատարածքները եւ պահպանուող բնատարածքները։ Մակերեսին միայն 2 %-ն ունի 50 մ-էն աւելի բարձրութիւն։ Հեղեղումներէն պաշտպանուելու համար կառուցուած են բազմաթիւ ամբարտակներ եւ պատնէշներ։ Ծովապատնէշով փակուած են Զիլանտ մարզին ծովախորշերը եւ Այսելմիեր լիճը։ Նիտրլենտի ցամաքային մակերեսին զգալի մասը կը կազմեն նախկին ջրային տարածութիւնները, որոնք ամբարտակներով փակուած ու չորցուած են, վերածուելով մշակուող բերրի հողատարածքներու։

Նիտրլենտի արեւելքը տարածուած են բլրապատ դաշտավայրեր, կեդրոնական մասին մէջ տեղ-տեղ պահպանուած են սառցադաշտային թմբաշարեր, իսկ հարաւը՝ կրաքարով ծածկուած են հին գետային դարաւանդները։ Նիտրլենտի հիւսիսային մասը կազմուած է «Պլեյստոցենի» աւազակաւային, ծովային եւ գետային, արեւելքը՝ սառցադաշտային եւ ջրասառցադաշտային, [[Հռենոս]]ի, [[Մաաս]]ի եւ Շելդայի դելտան՝ կուտակումային նստուածքներէն, հարաւ- արեւելքը՝ կրաքարերէ, կաւերէ եւ կաւիճէ։

{| class="graytable"
|+
| align="center" | [[Պատկեր:Kinderdijk11.JPG|centre|200x200px]]
| width="20%" |
| align="center" | [[Պատկեր:Windsurfer.VeerseMeer(NL).JL.jpg|centre|200x200px]]
| width="20%" |
| align="center" | [[Պատկեր:T.goy.luchtfoto.jpg|centre|200x200px]]
| width="20%" |
| align="center" | [[Պատկեր:KeizersgrachtLeliegracht.jpg|centre|200x200px]]
| width="20%" |
| align="center" | [[Պատկեր:Eys.jpg|centre|200x200px]]
| width="20%" |
|-
| align="center" | Հողմաղացները բնորոշ են հոլանտական բնապատկերներուն
|
| align="center" | Ֆեյրսը լիճ (Զիլանտ)
|
| align="center" | Ագարակ Խոյ գիւղակին մէջ (Ուտրեխտի մարզ)
|
| align="center" | Ամսթերտամի ջրանցքներէն մէկը
|
| align="center" |Էյս գիւղ, Լիմպուրխի մարզ
|
|}
== Ծանօթագրութիւններ ==
== Ծանօթագրութիւններ ==
# Հոլանտերէն Ուիքիփետիայի ''[[:nl:Nederland|Nederland]]'' յօդուած
# Հոլանտերէն Ուիքիփետիայի ''[[:nl:Nederland|Nederland]]'' յօդուած

17:57, 3 Մարտ 2021-ի տարբերակ

Նիտըրլենտի Քարտէսը՝ 1593-ին

Նիտըրլենտ (հոլ.՝ Nederland), երկիր Արեւմտեան Եւրոպայի մէջ, Հիւսիսային ծովու ափին։ Արուպայի եւ Կեդրոնական Ամերիկայի հետ միասին կը մտնէ Նիտըրլենտի Թագաւորութեան կազմին մէջ։ 2020-ին երկիրը կը հրաժարի ոչ պաշտօնական «Հոլանտա» անուանումէն։

Հարաւէն սահմանակէն է Պելճիքայի, իսկ արեւելքէն Գերմանիոյ. արեւմուտքէն եւ հիւսիսէն ամբողջովին եզերուած է Հիւսիսային ծովով։ Նիտըրլենտի կազմին մէջ կը մտնեն Մաասի եւ Շելտայի գետաբերանին մօտակայքը գտնուող կղզիներու խումբը (Զիլանտ մարզին մէջ) եւ Վաթենեան ծովուն մէջ գտնուող արեւմտա-ֆրիզեան կղզիները։

Տարածքին զգալի մասը կը գտնուի ծովու մակերեսէն ցած (հոսկէ ալ Նիտըրլենտ՝ «ցած երկիրներ» անունը)։ Հեղեղումներէն կը պաշտպանուի ծովափով երկարող աւազաթումբերու, ամբարտակներու եւ պատնէշներու համակարգով։ Ընդհանուր տարածութիւնը 41,2 հզ. քմ² է, իսկ զուտ ցամաքային տարածութիւնը՝ 36,9 հզ. քմ² (մակերեսին 18 %-էն աւելին կը կազմեն ներքին ջուրերը)։ Աւելի քան 16,5 միլիոն բնակչութեամբ՝ աշխարհի ամենախիտ բնակուած երկիրներէն մէկն է (397,7 մարդ/քմ²)։

Նիտըրլենտ սահմանադրական-խորհրդարանական միապետութիւն է, ուր իշխանութիւնը բաժնուած է նախարարներուն, խորհրդարանին եւ թագաւորին միջեւ։ Նիտըրլենտ Եւրամիութեան, ՆԱՏՕ-ի եւ Առեւտուրի Համաշխարհային Կազմակերպութեան համահիմնադիր-անդամներէն է։ Պելճիքայի եւԼիւքսամպուրկի հետ, մաս կը կազմէ Պենիլիւքսի միութեան։

Մայրաքաղաքը եւ մեծագոյն քաղաքը Ամսթերտամն է։ Թագաւորական տան, խորհրդարանի եւ պետութեան նստավայրերը կը գտնուին Հաագայի մէջ: Վերջինս կարեւոր դեր կը խաղայ նաեւ միջազգային իրաւունքի ոլորտին մէջ՝ իբրեւ չորս միջազգային դատական ատեաններու եւ Եւրոպոլի նստավայր։

Աշխարհագրութիւն

Բնութիւն

Նիտրլենտին բնորոշ են ցած հարթավայրերը։ Կը գերակշռոեն մշակուող հողատարածքները եւ պահպանուող բնատարածքները։ Մակերեսին միայն 2 %-ն ունի 50 մ-էն աւելի բարձրութիւն։ Հեղեղումներէն պաշտպանուելու համար կառուցուած են բազմաթիւ ամբարտակներ եւ պատնէշներ։ Ծովապատնէշով փակուած են Զիլանտ մարզին ծովախորշերը եւ Այսելմիեր լիճը։ Նիտրլենտի ցամաքային մակերեսին զգալի մասը կը կազմեն նախկին ջրային տարածութիւնները, որոնք ամբարտակներով փակուած ու չորցուած են, վերածուելով մշակուող բերրի հողատարածքներու։

Նիտրլենտի արեւելքը տարածուած են բլրապատ դաշտավայրեր, կեդրոնական մասին մէջ տեղ-տեղ պահպանուած են սառցադաշտային թմբաշարեր, իսկ հարաւը՝ կրաքարով ծածկուած են հին գետային դարաւանդները։ Նիտրլենտի հիւսիսային մասը կազմուած է «Պլեյստոցենի» աւազակաւային, ծովային եւ գետային, արեւելքը՝ սառցադաշտային եւ ջրասառցադաշտային, Հռենոսի, Մաասի եւ Շելդայի դելտան՝ կուտակումային նստուածքներէն, հարաւ- արեւելքը՝ կրաքարերէ, կաւերէ եւ կաւիճէ։

Հողմաղացները բնորոշ են հոլանտական բնապատկերներուն Ֆեյրսը լիճ (Զիլանտ) Ագարակ Խոյ գիւղակին մէջ (Ուտրեխտի մարզ) Ամսթերտամի ջրանցքներէն մէկը Էյս գիւղ, Լիմպուրխի մարզ

Ծանօթագրութիւններ

  1. Հոլանտերէն Ուիքիփետիայի Nederland յօդուած
  2. ՀՍՀ, Նիտըրլենտական արուեստ, Նիտըրլենտական գրականութիւն, Նիտըրլենտներ յօդուածներ, հատոր 18, էջ 276-288: Երեւան 1982}}