«Զապէլ Ասատուր» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
ՉNo edit summary
Տող 50. Տող 50.
Զապէլ Ասատուր գրել սկսած է շատ կանուխ, Սկիւտարի ճեմարանը աշակերտած տարիներուն։ Առաջին անգամ Սիպիլ ծածկանունը գործածած է [[1890]]-ին, «[[Մասիս]]» շաբաթաթերթի մէկ թիւին մէջ հրատարակած բանաստեղծութեան տակ։ Սիպիլ կը նշանակէ հեթանոսական դարերու աստուածուհի։
Զապէլ Ասատուր գրել սկսած է շատ կանուխ, Սկիւտարի ճեմարանը աշակերտած տարիներուն։ Առաջին անգամ Սիպիլ ծածկանունը գործածած է [[1890]]-ին, «[[Մասիս]]» շաբաթաթերթի մէկ թիւին մէջ հրատարակած բանաստեղծութեան տակ։ Սիպիլ կը նշանակէ հեթանոսական դարերու աստուածուհի։


== Գործերը ==
== Երկեր ==
* Կորտօն հրամանատարը, [[Ստամբուլ|Կ. Պոլիս]], 1890:
* «[[Ցոլքեր]]»
* «[[Աղջկան Մը Սիրտը]]»
* Աղջկան մը սիրտը, Կ. Պոլիս, 1891, 254 էջ:
* Ցօլքեր (բանաստեղծութիւններ), Կ. Պոլիս, 1902, 94 էջ:
* «[[Նորավէպեր Եւ Պատմուածքներ]]»
* Կնօջ հոգիներ (պատմուածքներ), Կ. Պոլիս, 1925, 194 էջ:
* «[[Թարգմանութիւններ]]»
* Քերթուածներ, Յերեւան, 1935, 132 էջ:
* Աղջկան մը սիրտը, ա. տ., 1938, 371 էջ:
* Ամբողջական գօրծը, Իսթանպուլ, 1939, 240 էջ:
* Աղջկան մը սիրտը, [[Պէյրութ]], 1949, 211 էջ:
* Բանաստեղծութիւններ: Ցօլքեր եւ հատուածներ, [[Վենետիկ]], 1955, 98 էջ:
* Երկեր, [[Երևան]], 1965, 452 էջ:
* Երկեր, Երևան, 1977:
* Ցոլքեր (բանաստեղծություններ), Երևան, 1978, 162 էջ:


== Աղբիւրներ ==
== Աղբիւրներ ==

13:05, 25 Մարտ 2018-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ

Կաղապար:Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն)

Զապէլ Ասատուր (Խանճեան, 21 Հոկտեմբեր 1863, Սկիւտար (Կ.Պոլիս) - 19 Յուլիս 1934, Կ.Պոլիս), հայ գրող, մանկավարժ, հասարակական գործիչ:


Հայրը կը զբաղէր ժամացոյցի առեւտուրով։ Մայրը գիտէր կիթառ նուագել եւ յաճախ բանաստեղծութիւններ կը կարդար զաւակներուն համար.նայս իսկ պատճառով Զապէլ Ասատուրի (հօրենական անունով Զապէլ Խանճեան) առաջին ներշնչումի աղբիւրը մայրն է հանդիսացած։

Կենսագրութիւն

Սկզբնական շրջանին Սիպիլ իր կրթութիւնը ստացած է ֆրանսական վարժարանի մէջ, բայց յետոյ յաճախած է նախ Սուրբ Խաչ դպրոցը, ապա Սկիգտարի ճեմարանը։

«Ազգանուէր Հայուհեաց Ընկերութեան» հիմնադիրներէն էր։ Այս ընկերութիւնը գործած է մօտ 22 տարի, նպատակ ունենալով Պոլսոյ եւ գաւառներու մէջ դպրոցներ բանալ աղջիկներու համար։

Սիպիլ 1881-ին կամուսնանայ փաստաբան Կարապետ Տոնելեանին հետ եւ միասին կը մեկնին գաւառները։ Իր առաջին ամուսինին մահէն ետք (1900), երկրորդ ամուսնութեամբ մը ան իր կեանքը կը կապէ գրագէտ Հրանդ Ասատուրի հետ։ Այնուհետետւ ամուսինին աշխատակցութեամբ կը հրատարակէ հայերէն քերականութեան եւ ընթերցանութեան դասագրքերու շարք մը՝ «Թանղարան» անունով։ Այս գիրքերը մեր վարռարաններուն մէջ գործածուած են մօտ քառորդ դար։

Սիպիլ եղած է հայերէն լեզուի արժէքաւոր ուսուցչուհի Պոլսոյ հայ դպրոցներուն մէջ, մասնաւորաբար Եսայեան վարժարան, որ աշխատած է 18 տարի շարունակ։

1928-ին կը կորսնցնէ իր ամուսինը՝ Հրանդ Ասատուր։ 1933-ին կը տօնուի իր գրական եւ մանկավարժական գործունէութեան յիսնամեայ յոբելեանը, երբ Սիպիլ անկողին մնալու դատապարտուած էր՝ կաթուածի մը հետեւանքով։

Կը մեռնի 1934-ին եւ կը թաղուի Պոլսոյ Շիշլիի գերեզմանատունը։

Զապէլ Ասատուր գրել սկսած է շատ կանուխ, Սկիւտարի ճեմարանը աշակերտած տարիներուն։ Առաջին անգամ Սիպիլ ծածկանունը գործածած է 1890-ին, «Մասիս» շաբաթաթերթի մէկ թիւին մէջ հրատարակած բանաստեղծութեան տակ։ Սիպիլ կը նշանակէ հեթանոսական դարերու աստուածուհի։

Երկեր

  • Կորտօն հրամանատարը, Կ. Պոլիս, 1890:
  • Աղջկան մը սիրտը, Կ. Պոլիս, 1891, 254 էջ:
  • Ցօլքեր (բանաստեղծութիւններ), Կ. Պոլիս, 1902, 94 էջ:
  • Կնօջ հոգիներ (պատմուածքներ), Կ. Պոլիս, 1925, 194 էջ:
  • Քերթուածներ, Յերեւան, 1935, 132 էջ:
  • Աղջկան մը սիրտը, ա. տ., 1938, 371 էջ:
  • Ամբողջական գօրծը, Իսթանպուլ, 1939, 240 էջ:
  • Աղջկան մը սիրտը, Պէյրութ, 1949, 211 էջ:
  • Բանաստեղծութիւններ: Ցօլքեր եւ հատուածներ, Վենետիկ, 1955, 98 էջ:
  • Երկեր, Երևան, 1965, 452 էջ:
  • Երկեր, Երևան, 1977:
  • Ցոլքեր (բանաստեղծություններ), Երևան, 1978, 162 էջ:

Աղբիւրներ

Կատեգորիա:Հայեր (արւմտ․)

Կատեգորիա:1863 ծնունդներ (արւմտ․) Կատեգորիա:21 Հոկտեմբերի ծնածներ Կատեգորիա:Պոլիս ծնածներ Կատեգորիա:1934 մահեր (արւմտ․) Կատեգորիա:19 Յուլիսի մահացածներ Կատեգորիա:Պոլիս մահացածներ Կատեգորիա:Հայ գրողներ (արւմտ․) Կատեգորիա:Հայ մանկավարժներ Կատեգորիա:Հայ հասարակական գործիչներ