«Տիրան Աճէմեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added

Գծային

18:18, 13 Յունուար 2017-ի տարբերակ

Կաղապար:Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն) Տիրան Աճէմեան (21 Յուլիս 1902, Հալէպ - 10 Սեպտեմբեր 1991, Պէյրութ), դերասան, ծաղրանկարիչ:

Ուսումը կը ստանայ տեղւոյն գերմանական վարժարանը, սկիզբէն ի յայտ կը բերէ արուեստագէտի խառնուածք եւ հակում դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի ծաղրանկարչութեան: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին՝ որուն կը նուիրուի սրտեռանդ:

1919ին կ’անցնի Պոլիս ու Կավռօշի իբրեւ ծաղրանկարիչը՝ դիբիք ծաղրանկարներ կը հրատարակէ: Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն դարձող Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։

1921էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր՝ որոնցմէ յիշենք Կործանուածը, Աւերակների վրայ, Պատուի համար, Արցունքի հովիտը, Հին Աստուածները եւայլն:

Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն, 1922-ին Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, 1924-ին «Եգիպտահայ Գոմիտէի խումբ»ին: 1923-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ այլ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բ. Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուելու ծաղրանկարչութեան ճիւղին^[1]^[2]:

1925 թուականին տեղափոխուած է Պեյրութ, ծաղրանկարներով հանդէս եկած է հայկական, ֆրանսական եւ արաբական մամուլին մէջ^[3]^[4]։

«Հայ Գիր» մանկապատանեկան հրատարակչութիւնը լոյս ընծայած է Յովհաննէս Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի երգիծանկարներով^[5]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589
↑ Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005
↑ Baghdasaryan Aram։ «AV Production - Տիրան Աճեմեան»։ avproduction.am։ արտագրուած է՝ 2016-07-21
↑ ««Հայ Գիր» Մատենաշարը Լոյս Ընծայեց Յ. Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի Երգիծանկարներով» (en-US)։ 2014-12-03։ արտագրուած է՝ 2016-07-21

Աղբիւրներ

Հայ Հանրագիտակ, Հ. Մկրտիչ Վարդ. Պոտուրեան, 1938 Պուքրէշ, Հատոր Ա․, էջ 116:

Կատեգորիա:1902 ծնունդներ (արւմտ․) Կատեգորիա:21 Յուլիսի ծնածներ Կատեգորիա:Հալէպ ծնածներ Կատեգորիա:1991 մահեր (արւմտ․) Կատեգորիա:10 Սեպտեմբերի մահացածներ Կատեգորիա:Պէյրութ մահացածներ Կատեգորիա:Հայ դերասաններ (արւմտ․) Կատեգորիա:Հայ ծաղրանկարիչներ (արւմտ․)

[1] Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589

[2] Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181

[3] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005

[4] Baghdasaryan Aram։ «AV Production - Տիրան Աճեմեան»։ avproduction.am։ արտագրուած է՝ 2016-07-21

[5] ««Հայ Գիր» Մատենաշարը Լոյս Ընծայեց Յ. Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի Երգիծանկարներով» (en-US)։ 2014-12-03։ արտագրուած է՝ 2016-07-21

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 7. / Տող 7. @@
 | չափ = 150px
 | նկարագրութիւն =
-| ծնած է = [[21 Յուլիս]] [[1902]]
+| ծնած է = [[21 Յուլիս]] [[1902 թուական|1902]]
 | ծննդավայր = [[Հալէպ]]
-| վախճանած է =  [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991]] (89 տարեկան հասակին)
+| վախճանած է =  [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991 թուական|1991]] (89 տարեկան հասակին)
 | վախճանի վայրը = [[Պէյրութ]]
 | քաղաքացիութիւն =
@@ Տող 29. / Տող 29. @@
 | ստորագրութիւն =
 }}
-'''Տիրան Աճէմեան''' ([[21 Յուլիս]] [[1902]], [[Հալէպ]] - [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991]], [[Պէյրութ]]), դերասան, ծաղրանկարիչ:
+'''Տիրան Աճէմեան''' ([[21 Յուլիս]] [[1902 թուական|1902]], [[Հալէպ]] - [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991 թուական|1991]], [[Պէյրութ]]), դերասան, ծաղրանկարիչ:
 Ուսումը կը ստանայ տեղւոյն գերմանական վարժարանը, սկիզբէն ի յայտ կը բերէ արուեստագէտի խառնուածք եւ հակում դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի [[Ծաղրանկարչութիւն|ծաղրանկարչութեան]]: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին՝ որուն կը նուիրուի սրտեռանդ:
-[[1919]]ին կ’անցնի Պոլիս ու Կավռօշի իբրեւ ծաղրանկարիչը՝ դիբիք ծաղրանկարներ կը հրատարակէ: Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն դարձող Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։
+[[1919 թուական|1919]]ին կ’անցնի Պոլիս ու Կավռօշի իբրեւ ծաղրանկարիչը՝ դիբիք ծաղրանկարներ կը հրատարակէ: Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն դարձող Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։
-[[1921]]էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր՝ որոնցմէ յիշենք Կործանուածը, Աւերակների վրայ, Պատուի համար, Արցունքի հովիտը, Հին Աստուածները եւայլն:
+[[1921 թուական|1921]]էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր՝ որոնցմէ յիշենք Կործանուածը, Աւերակների վրայ, Պատուի համար, Արցունքի հովիտը, Հին Աստուածները եւայլն:
-Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն, [[1922]]-ին Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, [[1924]]-ին «[[Եգիպտոս (արեւմտահայերէն)|Եգիպտահայ]] Գոմիտէի խումբ»ին: [[1923]]-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ այլ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բ. Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուելու ծաղրանկարչութեան ճիւղին<ref>Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589</ref><ref>Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181</ref>:
+Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն, [[1922 թուական|1922]]-ին Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, [[1924 թուական|1924]]-ին «[[Եգիպտոս (արեւմտահայերէն)|Եգիպտահայ]] Գոմիտէի խումբ»ին: [[1923 թուական|1923]]-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ այլ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բ. Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուելու ծաղրանկարչութեան ճիւղին<ref>Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589</ref><ref>Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181</ref>:
 թուականին տեղափոխուած է [[Պեյրութ]], ծաղրանկարներով հանդէս եկած է [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|հայկական]], [[ֆրանսա]]կան եւ արաբական մամուլին մէջ<ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=2286&name=%25D5%258F%25D5%25AB%25D6%2580%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D4%25B1%25D5%25B3%25D5%25A5%25D5%25B4%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6|title=AV Production - Տիրան Աճեմեան|last=Baghdasaryan|first=Aram|website=avproduction.am|accessdate=2016-07-21}}</ref>։