«Հելլենականութեան Դարաշրջան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added

Գծային

21:22, 27 Յունիս 2019-ի տարբերակ

Հելլենիզմ կամ Յունականութիւն, Մերձաւոր ու Միջին Արեւելքի երկիրներու պատմութեան մէջ իւրայատուկ ժամանակաշրջան (Ք.Ա. 4-րդ - Ք.Ա. 1- ին դարերուն): Սկզբնաւորուած է Ալեքսանտր Մակեդոնացիի նուաճումներէն ետք, սկսած է գերակայել յունական մշակոյթը եւ լեզուն:

Հելլենիստական դարաշրջանի եւ ոճի Գառնիի հեթանոսական տաճարը Հայաստանի մէջ

Եզրոյթի Պատմութիւնը

«Հելլենիզմ» եզրոյթը գիտական շրջանառութեան մէջ դրած է գերմանացի պատմաբան Եօ. Տրոյզէնը (1808-1884)` անոր տակ հասկնալով «Յունական պետականութեան եւ կրթուածութեան տարածումը» արեւելեան ժողովուրդներու մէջ, անտեսելով Հելլենիզմի հասարակական եւ տնտեսական էութիւնը: Այնուհետեւ Հելլենիզմը մեկնաբանուած է որպէս միայն մշակութային (Իւ. Կերստ), քաղաքական (Վ. Դառն) կամ տնտեսական (Մ. Ռոսդովցեւ) ազդեցութիւն: Հելլենիզմը բնորոշուած է նաեւ որպէս պատմական որոշակի ժամանակաշրջան՝ պայմանաւորուած յունական եւ տեղական հասարակական եւ տնտեսական, քաղաքական, մշակութային տարրերու ու սովորոյթներու փոխազդեցութեամբ (ԱՅ. Ռանովիչ եւ ուրիշներ): Հելլենիզմի ժամանակաշրջանի աւարտը ընդունուած է իբրեւ Ք.Ա. 30-ը, երբ Հռոմը նուաճած է հելլենիստական վերջին պետութիւնը՝ Պտղոմէոսեան Եգիպտոսը, թէեւ Հելլենիզմին բնորոշ երեւոյթները շարունակած են գոյատեւել:

Հելլենիզմը Մեծ Հայքի Մէջ

Մեծ Հայքը սկիզբէն ընդգրկուած է հելլենիստական աշխարհի ոլորտը: Զարգացած են երկրի տնտեսական եւ քաղաքական կեանքը, քաղաքաշինութիւնը, հելլենիստական մշակոյթը: Արտաշէսեան արքայատան օրով (Ք.Ա. 2-1 դարերուն) Մեծ Հայքը դարձած է հելլենիստական խոշոր տիրութիւն: Ինչպէս մնացեալ ազգերու, այնպէս ալ հայերու շրջանին մէջ այն մեծ զարգացում ունեցեած է, դժբախտաբար, մեզի հասած է ժամանակի շինութիւններէն միայն Գառնիի հեթանոսական տաճարը:

Տե՛ս նաեւ

Փիլիսոփայութիւնը Հայաստանի Մէջ

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մասը վերցուած է Հայկական համառօտ հանրագիտարանէն, որու նիւթերը թողարկուած են` Քրիեյթիւ Քոմմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի մէջ։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 '''Հելլենիզմ''' կամ '''Յունականութիւն''', [[Մերձաւոր Արեւելք|Մերձաւոր]] ու [[Միջին Արեւելք]]ի երկիրներու պատմութեան մէջ իւրայատուկ ժամանակաշրջան  (Ք.Ա. 4-րդ - Ք.Ա. 1- ին դարերուն):  Սկզբնաւորուած է [[Ալեքսանտր Մակեդոնացի]]ի նուաճումներէն ետք, սկսած է գերակայել յունական մշակոյթը եւ լեզուն:
-[[Պատկեր:Garni.jpg|մինի|Հելլենիստական դարաշրջանի եւ ոճի [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար (արեւմտահայերէն)|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստանի]] մէջ]]
+[[Պատկեր:Garni.jpg|մինի|Հելլենիստական դարաշրջանի եւ ոճի [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը [[Հայաստան]]ի մէջ]]
 == Եզրոյթի Պատմութիւնը ==
-«Հելլենիզմ» եզրոյթը գիտական շրջանառութեան մէջ դրած է [[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|գերմանաց]]ի պատմաբան Եօ. Տրոյզէնը  ([[1808]]-[[1884]])` անոր տակ հասկնալով «Յունական պետականութեան եւ կրթուածութեան տարածումը» արեւելեան ժողովուրդներու մէջ, անտեսելով Հելլենիզմի հասարակական եւ տնտեսական էութիւնը: Այնուհետեւ Հելլենիզմը մեկնաբանուած է որպէս միայն մշակութային  (Իւ. Կերստ),  քաղաքական  (Վ. Դառն) կամ տնտեսական  (Մ. Ռոսդովցեւ) ազդեցութիւն: Հելլենիզմը բնորոշուած է նաեւ որպէս պատմական որոշակի ժամանակաշրջան՝ պայմանաւորուած յունական եւ տեղական հասարակական եւ տնտեսական, քաղաքական, մշակութային տարրերու ու սովորոյթներու փոխազդեցութեամբ  (ԱՅ. Ռանովիչ եւ ուրիշներ):  Հելլենիզմի ժամանակաշրջանի աւարտը ընդունուած է իբրեւ Ք.Ա. 30-ը, երբ [[Հռոմ (արեւմտահայերէն)|Հռոմ]]ը նուաճած է հելլենիստական վերջին պետութիւնը՝ Պտղոմէոսեան [[Եգիպտոս (արեւմտահայերէն)|Եգիպտոս]]ը, թէեւ Հելլենիզմին բնորոշ երեւոյթները շարունակած են գոյատեւել:
+«Հելլենիզմ» եզրոյթը գիտական շրջանառութեան մէջ դրած է [[Գերմանիա|գերմանաց]]ի պատմաբան Եօ. Տրոյզէնը  ([[1808]]-[[1884]])` անոր տակ հասկնալով «Յունական պետականութեան եւ կրթուածութեան տարածումը» արեւելեան ժողովուրդներու մէջ, անտեսելով Հելլենիզմի հասարակական եւ տնտեսական էութիւնը: Այնուհետեւ Հելլենիզմը մեկնաբանուած է որպէս միայն մշակութային  (Իւ. Կերստ),  քաղաքական  (Վ. Դառն) կամ տնտեսական  (Մ. Ռոսդովցեւ) ազդեցութիւն: Հելլենիզմը բնորոշուած է նաեւ որպէս պատմական որոշակի ժամանակաշրջան՝ պայմանաւորուած յունական եւ տեղական հասարակական եւ տնտեսական, քաղաքական, մշակութային տարրերու ու սովորոյթներու փոխազդեցութեամբ  (ԱՅ. Ռանովիչ եւ ուրիշներ):  Հելլենիզմի ժամանակաշրջանի աւարտը ընդունուած է իբրեւ Ք.Ա. 30-ը, երբ [[Հռոմ]]ը նուաճած է հելլենիստական վերջին պետութիւնը՝ Պտղոմէոսեան [[Եգիպտոս]]ը, թէեւ Հելլենիզմին բնորոշ երեւոյթները շարունակած են գոյատեւել:
 == Հելլենիզմը Մեծ Հայքի Մէջ ==
-[[Մեծ Հայք]]ը սկիզբէն ընդգրկուած է հելլենիստական աշխարհի ոլորտը: Զարգացած են երկրի տնտեսական եւ քաղաքական կեանքը, քաղաքաշինութիւնը, հելլենիստական մշակոյթը: [[Արտաշէսեաններ|Արտաշէսեան արքայատան]] օրով  (Ք.Ա. 2-1 դարերուն) [[Մեծ Հայք (արեւմտահայերէն)|Մեծ Հայքը]] դարձած է հելլենիստական խոշոր տիրութիւն: Ինչպէս մնացեալ ազգերու, այնպէս ալ հայերու շրջանին մէջ այն մեծ զարգացում ունեցեած է, դժբախտաբար, մեզի հասած է ժամանակի շինութիւններէն միայն [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար (արեւմտահայերէն)|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը:
+[[Մեծ Հայք]]ը սկիզբէն ընդգրկուած է հելլենիստական աշխարհի ոլորտը: Զարգացած են երկրի տնտեսական եւ քաղաքական կեանքը, քաղաքաշինութիւնը, հելլենիստական մշակոյթը: [[Արտաշէսեաններ|Արտաշէսեան արքայատան]] օրով  (Ք.Ա. 2-1 դարերուն) [[Մեծ Հայք]]ը դարձած է հելլենիստական խոշոր տիրութիւն: Ինչպէս մնացեալ ազգերու, այնպէս ալ հայերու շրջանին մէջ այն մեծ զարգացում ունեցեած է, դժբախտաբար, մեզի հասած է ժամանակի շինութիւններէն միայն [[Գառնիի Հեթանոսական Տաճար|Գառնիի հեթանոսական տաճար]]ը:
 == Տե՛ս նաեւ ==