«Յակոբ Յակոբեան (գրող)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ clean up, replaced: Երևան → Երեւան (6) using AWB
Չ →‎top: removed: {{Արևելահայերեն|Հակոբ Հակոբյան (գրող)}} using AWB
Տող 1. Տող 1.
{{Արևելահայերեն|Հակոբ Հակոբյան (գրող)}}

{{Տեղեկաքարտ Անձ
{{Տեղեկաքարտ Անձ
| անուն ազգանուն =
| անուն ազգանուն =

13:32, 24 Յունիս 2019-ի տարբերակ


Ծնած է 29 Մայիս, 1866
Ծննդավայր Գանձակ, Ելիզաւեթփոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացած է 13 Նոյեմբեր, 1937
Մահուան վայր Թիֆլիս, Խորհրդային Միութիւն[1][2]
Քաղաքացիութիւն

Ռուսական կայսրութիւն

 ԽՍՀՄ
Ազգութիւն հայ
Տեսակ narrative poetry?
Մասնագիտութիւն բանաստեղծ, գրող եւ թարգմանիչ
Վարած պաշտօններ կոմիսար?
Կուսակցութիւն Պոլշեւիկեան կուսակցութիւն

Յակոբ Մնացական ՅակոբԵան (29 Մայիս, 1866, Գանձակ, Ելիզավետպոլի նահանգ13 Նոյեմբեր, 1937, Թիֆլիս Սովետական հայ գրող, hիմնադիրն է հայկական ընչազուրկ բանաստեղծութեան։ Կ'անուանի «Հայկական Մաքսիմ Կօրքի» Պոլշէվիկ մամոլի կողմէ։[3]

Կենսագրութիւն

Ծնած է Գանձակի մէջ 1866 թուականին, արհեստաւոր ընտանիքի մը մէջ։ Յակոբեանի հայրը իր տղան քահանայ կամ արհեստաւոր դարձնելու նպատակ ուներ, բայց մայրը յաջողեցաւ զաւակը կիմնազիա ղրկելու։ Քանի որ կիմնազիոյ մէջ արգիլուած էր հայերէն լեզուն եւ գրականութիւնը, Յակոբեանը կը կազմակերպեր դասէ դուրս հաւաքոյթներ մի քանի գրասէր աշակերտներուն հետ, որու ընթացքին հայերէն կը կարդային եւ գրականութիւն կը քննարկէին։

Յակոբեանը տակաւին կիմնազիոյ 6–րդ դասարան, մասնակցած է աշակերտական գաղտնի հաւաքոյթներու եւ գրած է բանաստեղծութիւններ։ Իրեն «Հիւսիսի ագռաւը» բանաստեղծութիւնը կը փակցնէ եկեղեցուոյ պատին։ Ասոր պատճառաւ կը վռնդուի կիմնազիայէն։ Դուրս մնալով կիմնազիայէն, Յակոբեանը կը մեկնի Թիֆլիս, դեղատուն մտնելով իբրեւ աշակերտ։ Կ'սկսի զրկանքներով, դառնութիւններով, թափառումներով լի կեանքի տարիները։ Թողնելով դեղատունը՝ Յակոբեանը այս անգամ կը մեկնի Պաքու՝ նաւթահանքերուն մէջ սեւագործութիւն կ'ընէ, Սեւ քաղաքին մեխանիկական գործարանի մեխանիկական գրանցողը կ'ըլլայ, գանձապահի պաշտoնը կ'ստանայ, jետոյ ալ Էյզենշմիդի գործարանի հաշուապահութիւնը կ'ընէ։ 1894 թուականին, վերադառնալով Թիֆլիս, Յակոբեանը մի քանի հիմնարկներուն հաշուապահական պաշտօնները կը տանի, մինչեւ Սովետական կարգերու հաստատումը՝ 1921 թուականին։

Վախճանած է Թիֆլիսին մէջ, 1935 թուականին։

Ստեղծագործութիւններ

Յակոբ ՅակոբԵանի գրական գործունեութիւնը կ՝սկսի 1893 թուականին։ Սկզբնական շրջանի բանաստեղծութիւնները տպագրուած են «Մուրճի» մէջ։ «Նոր հոսանք» ամսագրին մէջ տպագրուած են «Մաքառման ժամին», «Էտապը», «Գործարան», «Գիւղը հարավում» և այլ բանաստեղծութիւններ։ Առաջին շրջանուած է ազգային գրողներ զորեղների ազդեցութեան տակ, ամենէն ավելի ալ Ռ. Պատկանյանի։

Երգեր

  • Բանաստեղծութիւններ, Թիֆլիս, 1912, 144 էջ:
  • Բանաստեղծութիւններ, հատ. 1, Թիֆլիս, 1926, 352 էջ:
  • Բանաստեղծություններ, Երեւան, 1935, 300 էջ:
  • Ընտիր երգեր, Յերեւան, 1936, 150 էջ:
  • Բանաստեղծութիւններ, Երեւան, 1948, 182 էջ:
  • Երգեր, Երեւան, 1951, 494 էջ:
  • Երգերի ժողովածու, հատ. 1–4, Երեւան, 1955–1958:
  • Բանաստեղծութիւններ և պոեմներ, Երեւան, 1958, 103 էջ:
  • Բանաստեղծութիւններ և պոեմներ, Երեւան, 1966, 111 էջ:
  • Յակոբեան Յակոբ, Կուրղինյան Շուշանիկ, Արազի Մովսես, Երգեր, Երեւան, 1982, էջ 14–196:

Գրականութիւն

  • Ասատուր Ասատրեան, Յակոբ Յակոբեան, Երեւան, 1947, 96 էջ։
  • Ասատուր Ասատրեան, Յակոբ Յակոբեան, Երեւան, 1955, 178 էջ։
  • Սովետահայ գրականութեան պատմութիւն, հատոր առաջին (1917-1941, հատորը ներառվախ է «Յակոբ Յակոբեան» գլուխը, որ գրած է Ասատուր Ասատրեանը), Երեւան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1961, 800 էջ։
  • Արսեն Տերտերեան, Հայոց նոր գրականութեան պատմութիւն։ 19-20-րդ դդ. (սղագրուած դասախոսութիւններ ձեռագրի իրավունքով), պրակ 7, Հ. Հակոբեան, Երեւան, Երեւանի համալսարանի հրատարակչութիւն, 1939, 76 էջ։

Ծանոթագրութիւններ

Աղբիւրներ

  • Պետրոսեան, Հ., «Հայ գիտնականներ, հրապարակախոսներ, ժուռնալիստներ», Երեւան, 1960, էջ 353-356։
  • Սուրխաթեան «Հայ Գրականություն», Հատոր 2

Կատեգորիա:1866 ծնունդներ Կատեգորիա:29 Մայիսի ծնածներ Կատեգորիա:1937 մահեր Կատեգորիա:13 Նոյեմբերի մահացածներ