«Խաչատուր Աբովեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Beko (քննարկել | Ներդրումներ) հեռացվել է Կատեգորիա:Դորպատի համալսարանի ուսանողներ, ավելացվեց Կատեգորիա:Դորբատի համալսարանի ուսանողներ ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{արևելահայերեն|Խաչատուր Աբովյան}} |
{{արևելահայերեն|Խաչատուր Աբովյան}} |
||
'''Խաչատուր Աբովեան''' (1809-1848), արեւելահայ աշխարհաբար գրականութեան հիմնադիր։ |
'''Խաչատուր Աբովեան''' ([[1809]]-[[1848]] թթ.), արեւելահայ աշխարհաբար գրականութեան հիմնադիր։ |
||
Ծնած է |
Ծնած է [[Երեւան]]ի [[Քանաքեռ]] գիւղը։ Աւարտած է [[Թիֆլիս|Թիֆլիս] [[Ներսիսեան դպրոց]]ը։ Աբովեանի ստեղծագործութեամբ սկիզբ կ՛առնէ հայ գրականութեան զարգացման նոր փուլը, որ նախորդէն կը տարբերի՝ իր թեմայով, լեզուով, հերոսի ընտրութեամբ եւ այլն: [[1829]]-ին, որպէս թարգմանիչ՝ կ'ընկերակցի [[Դորպատի համալսարան]]ի դասախօս [[Ֆրիդրիխ Պարրոտ|Ֆրիտրիք Պարրոտ]]ին եւ անոր հետ կը բարձրանայ [[Արարատ]]ի գագաթը։ Յաջորդ տարի Պարրոտի միջնորդութեանբ կ'ընդունուի [[Դորպատի համալսարան]]ը, ուր կ'ուսանի վեց տարի։ Վերադարձին տեսչական պաշտօններ կը վարէ [[Թիֆլիս|Թիֆլիս]]ի եւ [[Երևան|Երեւան]]ի մէջ։ [[1848]]-ի Ապրիլին կը մեկնի տունէն ու այլեւս չի վերադառնար։ Իր մահուան պատճառները առ այսօր կը մնան անյայտ։ |
||
== Գլխաւոր գործեր == |
== Գլխաւոր գործեր == |
||
Աբովեանի գլխաւոր գործն է «Վէրք Հայաստանի, Ողբ Հայրենասէրի» վէպը, որ իր հայրենասիրական ջերմ շունչով եւ ազգային ազատագրական գաղափարներով՝ մեծ ազդեցութիւն գործած է յետագայ սերունդներուն վրայ։ Իր միւս գործերէն են՝ «Պարապ Վախտի Խաղալիկ», «Ովսաննա», «Թուրքի Աղջիկը», որոնց մէջ պարզ ու հասկնալի լեզուով պատկերացուցած է հայ ժողովուրդի կեանքն ու ազգային աւանդութիւնները։ |
|||
== Աղբիւրներ == |
== Աղբիւրներ == |
||
* Աթթաեան «Տիր», 1995, Հալէպ |
* Ալեքսան Աթթաեան «[[Տիր]]», [[1995]], [[Հալէպ]] |
||
{{DEFAULTSORT:Աբովեան, Խաչատուր}} |
{{DEFAULTSORT:Աբովեան, Խաչատուր}} |
||
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա: |
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արեւմտահայերէն յօդուածներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Հայ գրողներ (արւմտ․)]] |
[[Կատեգորիա:Հայ գրողներ (արւմտ․)]] |
||
[[Կատեգորիա:1809 ծնունդներ (արւմտ․)]] |
[[Կատեգորիա:1809 ծնունդներ (արւմտ․)]] |
||
Տող 16. | Տող 18. | ||
[[Կատեգորիա:Ապրիլի 2 մահեր (արւմտ․)]] |
[[Կատեգորիա:Ապրիլի 2 մահեր (արւմտ․)]] |
||
[[Կատեգորիա:Դորբատի համալսարանի ուսանողներ]] |
[[Կատեգորիա:Դորբատի համալսարանի ուսանողներ]] |
||
[[Կատեգորիա:19-րդ |
[[Կատեգորիա:19-րդ դարու արեւելահայ արձակագիրներ]] |
||
[[Կատեգորիա: |
[[Կատեգորիա:Անյայտ կորած անձինք]] |
||
[[Կատեգորիա:Անձինք |
[[Կատեգորիա:Անձինք նամականիշերու վրայ]] |
17:45, 2 Դեկտեմբեր 2014-ի տարբերակ
Խաչատուր Աբովեան (1809-1848 թթ.), արեւելահայ աշխարհաբար գրականութեան հիմնադիր։
Ծնած է Երեւանի Քանաքեռ գիւղը։ Աւարտած է [[Թիֆլիս|Թիֆլիս] Ներսիսեան դպրոցը։ Աբովեանի ստեղծագործութեամբ սկիզբ կ՛առնէ հայ գրականութեան զարգացման նոր փուլը, որ նախորդէն կը տարբերի՝ իր թեմայով, լեզուով, հերոսի ընտրութեամբ եւ այլն: 1829-ին, որպէս թարգմանիչ՝ կ'ընկերակցի Դորպատի համալսարանի դասախօս Ֆրիտրիք Պարրոտին եւ անոր հետ կը բարձրանայ Արարատի գագաթը։ Յաջորդ տարի Պարրոտի միջնորդութեանբ կ'ընդունուի Դորպատի համալսարանը, ուր կ'ուսանի վեց տարի։ Վերադարձին տեսչական պաշտօններ կը վարէ Թիֆլիսի եւ Երեւանի մէջ։ 1848-ի Ապրիլին կը մեկնի տունէն ու այլեւս չի վերադառնար։ Իր մահուան պատճառները առ այսօր կը մնան անյայտ։
Գլխաւոր գործեր
Աբովեանի գլխաւոր գործն է «Վէրք Հայաստանի, Ողբ Հայրենասէրի» վէպը, որ իր հայրենասիրական ջերմ շունչով եւ ազգային ազատագրական գաղափարներով՝ մեծ ազդեցութիւն գործած է յետագայ սերունդներուն վրայ։ Իր միւս գործերէն են՝ «Պարապ Վախտի Խաղալիկ», «Ովսաննա», «Թուրքի Աղջիկը», որոնց մէջ պարզ ու հասկնալի լեզուով պատկերացուցած է հայ ժողովուրդի կեանքն ու ազգային աւանդութիւնները։
Աղբիւրներ
Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արեւմտահայերէն յօդուածներ
Կատեգորիա:Հայ գրողներ (արւմտ․)
Կատեգորիա:1809 ծնունդներ (արւմտ․)
Կատեգորիա:Հոկտեմբերի 15 ծնունդներ (արւմտ․)
Կատեգորիա:1848 մահեր (արւմտ․)
Կատեգորիա:Ապրիլի 2 մահեր (արւմտ․)
Կատեգորիա:Դորբատի համալսարանի ուսանողներ
Կատեգորիա:19-րդ դարու արեւելահայ արձակագիրներ
Կատեգորիա:Անյայտ կորած անձինք
Կատեգորիա:Անձինք նամականիշերու վրայ