Խաչատուր Աբովեան

Խաչատուր Աբովեան (1809-1848), արեւելահայ աշխարհաբար գրականութեան հիմնադիր։ Ծնած է Երեւանի Քանաքեռ գիւղը։ Աւարտած է Թիֆլիսի Ներսիսեան դպրոցը։ Աբովեանի ստեղծագործութեամբ սկիզբ կ՛առնէ հայ գրականության զարգացման նոր փուլ, որ նախորդէն կը տարբերի՝ թեմայով, լեզուով, հերոսի ընտրութեամբ և այլն: 1829-ին, որպէս թարգմանիչ՝ կ'ընկերակցի Դորպատի համալսարանի դասախօս Ֆրիտրիք Պարրոտին և անոր հետ կը բարձրանայ Արարատի գագաթը։ Յաջորդ տարի Պարրոտի միջնորդութիանբ կ'ընդունուի Դորպատի համալսարան, ուր կ'ուսանի վեց տարի։ Վերադարձին տեսչական պաշտօններ կը վարէ Թիֆլիսի և Երեւանի մէջ։ 1848-ի Ապրիլին կը մեկնի տունէն ու այլեւս չի վերադառնար։ Իր մահուան պատճառները առ այժմ կը մնան անյայտ։

Գլխաւոր գործեր

Գլխաւոր գործն է «Վէրք Հայաստանի, Ողբ Հայրենասէրի» վէպը, որ իր հայրենասիրական ջերմ շունչով եւ ազգային ազատագրական գաղափարներով՝ մեծ ազդեցութիւն գործած է հետագայ սերունդներուն վրայ։ Իր միւս գործերէն են՝ «Պարապ Վախտի Խաղալիկ», «Ովսաննա», «Թուրքի Աղջիկը», որոնց մէջ պարզ ու հասկնալի լեզուով պատկերացուցած է հայ ժողովուրդի կեանքն ու ազգային աւանդութիւնները։

Աղբիւրներ

• Աթթաեան «Տիր», 1995, Հալէպ