«Տիրան Աճէմեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ . using AWB
կատեգորիայի հեռացում using AWB
Տող 1. Տող 1.

{{Արևելահայերեն|Տիրան Աճեմյան}}
{{Արևելահայերեն|Տիրան Աճեմյան}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն)
{{Տեղեկաքարտ Անձ
| անուն ազգանուն = Տիրան Մարտիրոս Աճէմեան
| անուն ազգանուն = Տիրան Մարտիրոս Աճէմեան
| բնագիր ԱԱՀ =
| բնագիր ԱԱՀ =
Տող 29. Տող 28.
| ստորագրութիւն =
| ստորագրութիւն =
}}
}}
'''Տիրան Աճէմեան''' ([[21 Յուլիս]] [[1902 թուական|1902]], [[Հալէպ]] - [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991 թուական|1991]], [[Պէյրութ]]), դերասան, ծաղրանկարիչ:
'''Տիրան Աճէմեան''' ([[21 Յուլիս]] [[1902 թուական|1902]], [[Հալէպ]] - [[10 Սեպտեմբեր]] [[1991 թուական|1991]], [[Պէյրութ]]), դերասան, ծաղրանկարիչ:


Ուսումը կը ստանայ Հալէպի գերմանական վարժարանը, սկիզբէն ի յայտ կը բերէ արուեստագէտի խառնուածք եւ հակում դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի [[Ծաղրանկարչութիւն|ծաղրանկարչութեան]]: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին, որուն կը նուիրուի սրտեռանդ:
Ուսումը կը ստանայ Հալէպի գերմանական վարժարանը, սկիզբէն ի յայտ կը բերէ արուեստագէտի խառնուածք եւ հակում դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի [[Ծաղրանկարչութիւն|ծաղրանկարչութեան]]: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին, որուն կը նուիրուի սրտեռանդ:


[[1919 թուական|1919]]ին կ’անցնի Պոլիս ու ծաղրանկարներ կը հրատարակէ «Կավռօշ»ի մէջ։ Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն եկած դերասան Օվի Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։
[[1919 թուական|1919]]ին կ’անցնի Պոլիս ու ծաղրանկարներ կը հրատարակէ «Կավռօշ»ի մէջ։ Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն եկած դերասան Օվի Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։


[[1921 թուական|1921]]էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր, որոնցմէ յիշենք «Կործանուածը», «Աւերակների վրայ», «Պատուի համար», «Արցունքի հովիտը», «Հին աստուածներ», եւայլն:
[[1921 թուական|1921]]էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր, որոնցմէ յիշենք «Կործանուածը», «Աւերակների վրայ», «Պատուի համար», «Արցունքի հովիտը», «Հին աստուածներ», եւայլն:


Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն. [[1922 թուական|1922]]-ին՝ Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, [[1924 թուական|1924]]-ին՝ «Եգիպտահայ Գոմէտիի խումբ»ին: [[1923 թուական|1923]]-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բարսեղ Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուիլ ծաղրանկարչութեան<ref>Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589</ref><ref>Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181</ref>:
Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն. [[1922 թուական|1922]]-ին՝ Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, [[1924 թուական|1924]]-ին՝ «Եգիպտահայ Գոմէտիի խումբ»ին: [[1923 թուական|1923]]-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բարսեղ Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուիլ ծաղրանկարչութեան<ref>Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589</ref><ref>Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181</ref>:
Տող 44. Տող 43.


== Ծանօթագրութիւններ ==
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{Ծնթ․ցանկ}}
{{Ծնթ․ցանկ}}


== Աղբիւրներ ==
== Աղբիւրներ ==
Տող 54. Տող 53.
[[Կատեգորիա:Հալէպ ծնածներ]]
[[Կատեգորիա:Հալէպ ծնածներ]]
[[Կատեգորիա:1991 մահեր (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:1991 մահեր (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:10 Սեպտեմբերի մահացածներ]]
[[Կատեգորիա:10 Սեպտեմբերի մահացածներ]]
[[Կատեգորիա:Պէյրութ մահացածներ]]
[[Կատեգորիա:Պէյրութ մահացածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասաններ (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասաններ (արւմտ․)]]

13:26, 24 Ապրիլ 2019-ի տարբերակ

Տիրան Մարտիրոս Աճէմեան
Նաեւ յայտնի է իբրեւ Տիրան
Ծնած է 21 Յուլիս 1902
Ծննդավայր Հալէպ
Մահացած է 10 Սեպտեմբեր 1991 (89 տարեկան հասակին)
Մահուան վայր Պէյրութ, Լիբանան
Քաղաքացիութիւն  Լիբանան
Ազգութիւն Հայ
Մասնագիտութիւն Դերասան

Տիրան Աճէմեան (21 Յուլիս 1902, Հալէպ - 10 Սեպտեմբեր 1991, Պէյրութ), դերասան, ծաղրանկարիչ:

Ուսումը կը ստանայ Հալէպի գերմանական վարժարանը, սկիզբէն ի յայտ կը բերէ արուեստագէտի խառնուածք եւ հակում դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի ծաղրանկարչութեան: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին, որուն կը նուիրուի սրտեռանդ:

1919ին կ’անցնի Պոլիս ու ծաղրանկարներ կը հրատարակէ «Կավռօշ»ի մէջ։ Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն եկած դերասան Օվի Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։

1921էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր, որոնցմէ յիշենք «Կործանուածը», «Աւերակների վրայ», «Պատուի համար», «Արցունքի հովիտը», «Հին աստուածներ», եւայլն:

Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն. 1922-ին՝ Շահան Սարեան եւ Օննիկ Վոլգէրի, 1924-ին՝ «Եգիպտահայ Գոմէտիի խումբ»ին: 1923-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բարսեղ Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուիլ ծաղրանկարչութեան[1][2]:

1925 թուականին տեղափոխուած է Պեյրութ ու ծաղրանկարներով հանդէս եկած է հայկական, ֆրանսական եւ արաբական մամուլին մէջ[3][4]։

«Հայ Գիր» մանկապատանեկան հրատարակչութիւնը լոյս ընծայած է Յովհաննէս Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի երգիծանկարներով[5]:

Ծանօթագրութիւններ

  1. Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589
  2. Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181
  3. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005 
  4. Baghdasaryan Aram։ «AV Production - Տիրան Աճեմեան»։ avproduction.am։ արտագրուած է՝ 2016-07-21 
  5. ««Հայ Գիր» Մատենաշարը Լոյս Ընծայեց Յ. Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի Երգիծանկարներով» (en-US)։ 2014-12-03։ արտագրուած է՝ 2016-07-21 

Աղբիւրներ


Կատեգորիա:1902 ծնունդներ (արւմտ․) Կատեգորիա:21 Յուլիսի ծնածներ Կատեգորիա:Հալէպ ծնածներ Կատեգորիա:1991 մահեր (արւմտ․) Կատեգորիա:10 Սեպտեմբերի մահացածներ Կատեգորիա:Պէյրութ մահացածներ Կատեգորիա:Հայ դերասաններ (արւմտ․) Կատեգորիա:Հայ ծաղրանկարիչներ (արւմտ․)