Սէյրան Խաթլամաճեան
| Սէյրան Խաթլամաճեան | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 20 Ապրիլ 1937 |
| Ծննդավայր | Չալթր, Ազով-Սևծովյան երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն |
| Մահացած է | 14 Սեպտեմբեր 1994 (57 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Երեւան, Հայաստան |
| Քաղաքացիութիւն |
 Խորհրդային Միութիւն և  Հայաստան |
| Ուսումնավայր | Ռոստովի գեղարվեստի ուսումնարան?, Երեւանի Պետական Գեղարուեստաթատերական հիմնարկ և Հայաստանի Գեղարուեստի Պետական Ակադեմիա |
| Մասնագիտութիւն | գեղանկարիչ, գծանկարիչ և հանրային գործիչ |
| Անդամութիւն | Հայաստանի Նկարիչներու Միութիւն |
Սէյրան Խաթլամաճեան (20 Ապրիլ 1937, Չալթր, Ազով-Սևծովյան երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Միութիւն - 14 Սեպտեմբեր 1994, Երեւան, Հայաստան), հայ գեղանկարիչ, գծանկարիչ, հասարակական գործիչ, կը նկատուի Հայաստանի վերացական արուեստի հիմնադիրներէն մէկը
Կենսագրական գիծեր
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ծնած է Չալթր գիւղը, Դոնի Ռոստովի մօտերը։ Մանկութենէն յափշտակուած է գծագրութեամբ եւ 14 տարեկանին սկսած է ուսանիլ Դոնի Ռոստովի մանկական արուեստի դպրոցին մէջ։
1954-1959-ին ուսանած է Ռոստովի գեղարուեստի ուսումնարանին մէջ։ Աւարտելէ ետք, նոյն տարին տեղափոխուած է Հայաստան եւ ընդունուած՝ Երեւանի գեղարուեստա-թատերական հիմնարկի (այժմ՝ Գեղարուեստի Ակադեմիա) կերպարուեստի բաժինը, զոր աւարտած է 1964-ին[1]։
1965-ին մասնակցած է Հայաստանի Գիտութիւններու Ակադեմիայի կողմէ Հայաստանի բոլոր մարզերուն մէջ կազմակերպուած բազմաթիւ ազգագրական արշաւներու։ 1967-ին անդամակցած է Հայաստանի Նկարիչներու Միութեան։
Ստեղծագործական ուղի
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Շարունակելով գեղանկարչութեան ազգային աւանդութիւնը, մասնաւորաբար՝ Մարտիրոս Սարեանի, Սէյրան Խաթլամաճեան ստեղծած է հայրենի բնութեան տիպական գիծերը ընդհանրացնող խորհրդանշական բնոյթի բնապատկերներ եւ հոգեբանական նրբերանգներ բացայայտող դիմանկարներ։
Վերացական արուեստին մէջ անոր ոգեշնչման աղբիւրներն էին Վասիլի Գանտինսկին եւ Արշիլ Կորքին։ Ան միաժամանակ մօտ եղած է Սարեանի արուեստին, որուն հետ, հակառակ տարիքային մեծ տարբերութեան, երկար տարիներ կապուած է խոր, հոգեւոր մտերմութեամբ։
Երիտասարդ տարիքէն, Խաթլամաճեան ստեղծած էր իր սեփական գեղարուեստական լեզուն, որ յատկանշուած է գոյներու զօրաւոր զգացողութեամբ։
1950-ականներէն մինչեւ 1990-ական թուականներուն ստեղծած վերացական կտաւներուն մէջ, Խաթլամաճեան ինքզինք վերակերտած է արտայայտելով իր մտքի գաղափարական զարգացումը թէ՛ իբրեւ գեղանկարիչ եւ թէ՛ իբրեւ մտաւորական։
Ցուցահանդէսներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Անձնական ու հաւաքական ցուցահանդէսներ տուած է Հայաստանի, Ռուսաստանի, Լեհաստանի, Ֆրանսայի, Փորթուկալի եւ Միացեալ Նահանգներու մէջ։
Խաթլամաճեանի նախաձեռնութեամբ եւ անոր կողմէ ձեւափոխուած մանրամասնութիւններու հիմամբ, Հայաստանի կառավարութիւնը պաշտօնապէս ընդունած է Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան զինանշանը 1992-ին։
Անոր գործերը կը գտնուին Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ Միացեալ Նահանգներու տարբեր պատկերասրահներու եւ թանգարաններու, ինչպէս եւ մասնաւոր հաւաքածոներու մէջ[2]։
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ Սէյրան Խաթլամաճեան։ «Գարուն», 1967, № 4, էջ 57։
- ↑ «ՍԷՅՐԱՆ ԽԱԹԼԱՄԱՃԵԱՆ (ծնունդ՝ 20 Ապրիլ, 1937)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ արտագրուած է՝ 2025-08-14