Սեւանայ Լիճ
 |
Ուիքիփետիայի՝ ազատ հանրագիտարանի կողմէն Ուշադրութի՛ւն, այս յօդուածը աղբիւրներու կարիք ունի։ |
Սեւանայ լիճ, լիճ՝ Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզ-ին մէջ։ Ծովի մակարդականին մօտաւորապէս 1900 մեթր բարձրութեան վրայ։ Ան աշխարհի՝ քաղցրահամ ջուր ունեցող 2-րդ բարձրադիր լիճն է՝ Հարավային Ամերիկա-ի Տիտիկակա լճէն յետոյ։ Սեւանը պատմական շրջանին տարբեր անուններ ունեցած է՝ Գեղարքունի, Գեղամայ ծով, Գյոկչայ, Դարիա-Շիրին, Լագնիտիս։
Երկարութիւնը 70 քմ. է, առաւելագոյն լայնութիւնը՝ 55 քմ։ Հայելու մակերեսը կազմուած է 1260 քմ2, որով ամէնամեծն է Հարաւային Կովկասի տարածքին մէջ։ Միջին խորութիւնը 46.8 մ. է, ամէնախոր վայրը՝ 83 մ (Փոքր Սեւան)։ Ջուրի ծավալը 32,92 մլրդ մ3 է։ Սեւանայ լիճը Շորժայի ստորջրիա թմբով կը բաժանուի 2 մասի՝ Մեծ Սեւանի (37.7 մ միջին խորութիւն) եւ Փոքր Սեւանի (50.9 մ)։
Սեւանայ լիճը Հայկական բարձրաւանդակի՝ մեծութեամբ երրորդ լիճն է՝ Վանա լճէն և Ուրմիոյէն յետոյ։ Ի տարբերութիւն այդ երկուքին՝ բաց լիճ է եւ ունի քաղցրահամ ջուր։ Լիճ են կը թափի 28 մեծ ու փոքր գետակներ՝ Արգիճի, Մասրիկ, Գավառագետ, Կարճաղբյուր, Վարդենիս, Ձկնագետ, սակայն սկիզբը կ'առնէ միայն մէկը՝ Հրազդանը։ Վերջինիս շնորհիւ ջուրերու տարեկան արտահոսքը կը կազմուի 0.7 կմ3։
Ի տարբերութիւն Ուրմիոյ եւ Վանայ լիճերէն՝ բաց լիճ է եւ ունի քաղցրահամ ջուր։ Աշխարհի՝ քաղցրահամ ջուր ունեցող 2-րդ բարձրադիր լիճն է։ Այն կը գտնուի ծովու մակերեսէն 1916 մ. բարձրութեան վրայ, մակերեսը 1240 քմ2 է, խորութիւնը կը հասնի 83 մ.-ի։ Սեւանայ Լիճը շրջապատուած է հարաւէն՝ Վարդենիսի, արեեւմուտքէն՝ Գեղամայ, հիւսիս-արեւմուտքէն՝ Փամբակի, հիւսիս-արեւելքէն՝ Արեգունի լեռնաշղթաներով։ Սեւանի ջուրին քաղցրահամութեան պատճառով այնտեղ կը բնակին ձուկերու բազմաթիւ տեսակներ՝ իշխան, սիգան եւ այլ տեսակի ձուկեր։
Կղզիներ, թերակղզիներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Սեւանայ լիճը նախապէս ունեցած է մէկ կղզի, որ ջուրի մակարդակը նուազելուն հետեւանքով, դարձած է թերակղզի։
Պատկերասրահ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Կղզին եւ վանքը 1869 թուականին
Սեւանայ լիճը ձմրան
Խճուղի Սեւանի ափով
Նամականիշ
| ||||||||||
