Սալբի (Վէպ)
| Հեղինակ | Րաֆֆի |
|---|---|
| Երկիր | Հայաստան |
Սալբի, Րաֆֆիի անդրանիկ վէպը։ Վէպը գրուած է 1855 թուականին գրաբարով, սակայն յետագային Րաֆֆին այն վերամշակած է եւ փոխադրած է աշխարհաբարի։ Առաջին հատորը լոյս տեսած է 1911 թուականին Վիեննայի մէջ, իսկ երկրորդ եւ երրորդ հատորներու բնագրերը առ այսօր կը մնան անյայտ։
Ընդհանուր նկարագիրը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]«Սալբի» վէպի գաղափարական էութիւնը կը կազմէ ազգային ազատագրութեան հարցը։ Վէպի հերոս Ռուստամը, որ ձեռք կը բարձրացնէ բռնապետութեան վրայ, ըստ հեղինակի` ազատ բնութեան եւ մարդկային անարդար կեանքի ծնունդ է։ Ռուստամին եւ հայ առաջաւոր կնոջ պատկերը ներկայացնող Սալբիին հակադրուած են հայ հոգեւորականութիւնը, վաճառականութիւնը եւ պարսիկ խաներու հլու ծառայ տէր-Մարուքը, տէր-Մարկոսը, տես Վասակեանը, Սոլոմոն-բեկ Աւազակեանցը եւ ուրիշներ։ Ասոնք բոլորը իրենց դասակարգային էութեամբ դաշնակից են պարսկական ֆեոդալական-բարբարոսական իշխանութեան հետ եւ կը վայելեն անոր հովանաւորութիւնը։
«Սալբի» վէպը ռոմանտիկական ստեղծագործութիւն է։ Անոր կերպարները կառուցուած են դրական եւ բացասական, ներքին եւ արտաքին յատկանիշներու բացարձակ հակադրութեամբ։ Վէպի սիւժէտային դրութիւնները եւս ռոմանտիկական են, անոր բացառիկ են գերբնական եւ պարուրուած առասպելական խորհրդաւորութեամբ։ Վէպին մէջ գործողութիւնները դինամիկ են։ Հեղինակի երեւակայութիւնը ծնած է աշխոյժ տեսարաններ, որոնք տրուած են ճոխ նկարագրութիւններով։
Աղբիւրներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Հայ գրականութեան պատմութիւն, երկրորդ գիրք, Երեւան, 1950 թ., էջ 81-83։
Արտաքին յղումներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- «Սալբի» վեպը Վահագնականչի էլեկտրոնային գրադարանում
- «Սալբի» վեպը ԱՐԵՎԱԿ-ի էլեկտրոնային գրադարանում Archived 2021-08-13 at the Wayback Machine.