Ջահան գետ
Ջահան գետ (Պիրամոս գետ), Պիրամոս, Պիուրամոս, Կիուռամոս, Կիուվռամոս, Երմոն, Ճէյհան, Ճիհան, Ճիհանէ, Ճիհուն, Ճիյհուն, Պիրամէս, Պիրամոս, Պիրամ, Պիրամիուս, Պիրամոս, Պիրան, Պիուրամիս, Պիուրամոս, Պիուրանոս, Պիարամիս, Պիուրամոս, Պուրամուս, Ջայհան, Ջահուն, Ջէյխան, Ջէյհան, Ջէյհուն, Ջիհան, Ջիհուն, Ջիուն, Ջհան, Փիրամոս, Փիրամուս, գետ Միջերկրական ծովու աւազանին մէջ` Կիլիկիոյ արեւելեան կողմը։ Հին ժամանակ կը կոչուէր Պիրամոս (Պիորամոս)։
Նկարագրութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ջահան գետին Երկարութիւնը 474 քմ. է, աւազանը՝ 21200 քմ²։ Կիլիկիոյ ամենաջրառատ գետն է։ Կը կազմուի Կիլիկեան Տաւրոս լեռնաշղթայի լանջերէն սկիզբ առնող 3 գետակներու (Խուրմա, Կոկիսոնի գետ, Սիւգիւթլու) միաւորումով։ Նեղ ձորերով ու կիրճերու մէջէն կը հոսի դէպի հարաւ՝ իր մէջ ընդունելով շարք մը վտակներ, որոնց կարգին՝ Զէյթունի գետը, Անդրունը[1], Ագար Յարունսու[2] եւ այլն։ Մտնելով Դաշտային Կիլիկիա` Ջահանի ընթացքը կը դանդաղի. այստեղ աջ կողմէն իր մէջ կ'ընդունի Կապանի եւ Սիսի գետերը, իսկ ձախ կողմէն՝ Պուլանըկ եւ Կարասուն գետերը։ Ստորին հոսանքի շրջանը Ջահան գետը կը թեքուի դէպի արեւելք եւ շուտով կը թափի Հայոց ծոցին մէջ։ Հին ժամանակ Ջահան գետը ծով կը թափէր՝ ներկայի գետաբերանէն շուրջ 45 քմ. արեւմուտք։ Գետը Նաւարկելի եղած է. ծովային նաւերը գետի ընթացքով հասած են մինչեւ Մամեստիա քաղաք։ Սակայն այժմ Կիլիկիոյ ափերը մերկանալու եւ գետի քերած տիղմի կուտակման պատճառով Ջահան գետը դարձած է ոչ նաւարկելի։
Պատկերասրահ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ Յակոբեան Թ. Խ., Մելիք-Բախշեան Ստ. Տ., Բարսեղեան Հ. Խ., Հայաստանի եւ յարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 1 [Ա-Գ] (խմբ. Մանուկեան Լ. Գ.), Երեւան, «Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչութիւն», 1986, էջ 261։
- ↑ Յակոբեան Թ. Խ., Մելիք-Բախշեան Ստ. Տ., Բարսեղեան Հ. Խ., Հայաստանի եւ յարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 1 [Ա-Գ] (խմբ. Մանուկեան Լ. Գ.), Երեւան, «Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչութիւն», 1986, էջ 21։