Նախաճաշ

Նախաճաշ
Ենթատեսակ	Ճաշ

Նախաճաշ, օրուան առաջին սնունդի ընդունումն է՝ արթննալէն մինչեւ կէսօր։ Կարգ մը փորձագէտներ կը համարեն, որ նախաճաշը ամէնէն կարեւոր սնունդն է. զայն զանց առնելը կրնայ լուրջ հարցեր յառաջացնել։

Նախաճաշը օրուան ընթացքին առոյգ ըլլալու գրաւականն է: Մարդուն մարմինը առտու պէտք է ստանայ կենսանիւթերով հարուստ սնունդ:

Նախաճաշը կը սնուցանէ ուղեղն ու մկանները եւ կ'աշխուժացնէ աղիքները։

Նախաճաշ եւ առողջութիւն

ԱՄՆ-ի մէջ բժիշկներու հետազօտութիւնները պարզած են, որ անոնք որոնք նախաճաշած են ամէն օր, այդքան գէր չէն քան անոնք, որոնք ընդհանրապէս չեն նախաճաշեր։

Մասնագէտներու կարծիքով, առողջապահական նախաճաշ մը պէտք է ընդգրկէ՝ հաւկիթ, կաթնեղէն, ընկուզեղէն, չիրեր, թարմ պտուղ, ամբողջական հացահատիկներ, մեղր, բոլորն ալ`տրամաբանական չափաբաժիններով:

Միւս կողմէ` առողջապահական նախաճաշ մը պէտք է զերծ ըլլայ շաքարով յագեցած արհեստական հիւթերէ, ճարպերով յագեցած կրկնեփներէ եւ կարկանդակներէ, բայց մանաւանդ` վերամշակուած մթերքներէ (յատկապէս` ապուխտի տեսակներէն):

Ինչ կը վերաբերի տուրմին (նախընտրաբար` սեւ), կարագին եւ մրգանուշներուն, թելադրելի է սահմանափակել անոնց օգտագործումը:

Նախաճաշելու համոզիչ պատճառներ

Իրլանտական նախաճաշ

Մարդիկ, որոնք առտուան նախաճաշը կը ջնջեն, անոնց արեան մէջ շաքարի պակաս կը նկատուի, ինչ որ կը վնասէ ուղեղին աշխուժ աշխատանքին:

• Կը բարձրացնէ կեդրոնացման մակարդակը, յիշողութիւնը եւ մտաւոր աշխատունակութիւնը:
• Կը բարելաւէ տրամադրութիւնը եւ կ'ապահովէ յառաջիկայ ժամերու աշխուժութիւնը:
• Կը կանոնաւորէ անօթութեան զգացողութիւնը`ամբողջ օրուան ընթացքին:
• Կը կանխէ անօթութեամբ պայմանաւորուած շատակերութիւնը եւ կ'օգնէ նիհարնալու:
• Կը խթանէ նիւթափոխանակութիւնը:
• Կը ձեւաւորէ առողջ սննդային սովորութիւններ:

Նախաճաշի աւանդոյթներ

Տարբեր երկիրներու մէջ գոյութիւն ունին նախաճաշի տարբեր աւանդոյթներ.

Եւրոպական նախաճաշ

Եւրոպական երկիրներուն մէջ նախաճաշին կ'ըլլան՝ տաք խմիչքներ (ոչ ալքոհոլային) եւ թխուածքներ։ Խմիչքներէն հիմնականը կ'ըլլայ կաթը։

Ֆրանսական նախաճաշ

ֆրանսացիները կը սիրեն քրուասան եւ գաւաթ մը քափուչինօ նախաճաշել:

Անգլիական նախաճաշ

Մեծն Բրիտանիոյ մէջ դասական նախաճաշ կ'ըլլայ՝ խաշած կամ եփած հաւկիթ եւ այլ ուտեստներ, որոնք հաւկիթ կը պարունակեն։

Նշանաւոր է «Պրիթիշ պրէքֆասթ»ը, որ բաղկացած է` տապկուած հաւկիթէ, նրբերշիկէ, պէյքընէ, ճերմակ լուբիայէ, խորոված հացէ, խորոված լոլիկէ եւ սունկէ: Իբրեւ տաք խմիչք` կ'օգտագործուի սեւ թէյը:

Սպանական Նախաճաշ

Սպանացիներուն նախաճաշի ցուցակէն անպակաս է «Փէն քոն թոմաթ» (Pan con tomate)ը: Պատրաստութիւնը դիւրին է եւ արագ, պէտք է հացի շերտերը խորովել, զանոնք սխտորի պճեղով շփել, ապա երեսը աւելցնել քերոցէ անցած թարմ լոլիկի խիւս եւ` ձիթապտուղի ձէթ: Խորոված հացերը կարելի է մատուցել նաեւ խոզապուխտով կամ ֆեթա պանիրով:

Հնդկական նախաճաշ

Հնդկական խոհանոցին մէջ յատուկ շեշտ կը դրուի բուսական ուտեստներուն վրայ:

Լուբիան եւ բանջարեղէնները կը համեմեն աւանդական համեմունքներով, որոնց շարքին առաջնային տեղ կը զբաղեցնեն կեռասի համեմները։

Ճափոնական նախաճաշ

Ճափոնական նախաճաշ

Ճափոնական նախաճաշը կը կազմուի թեթեւ սնունդէ:

ճափոնական թէյի մշակոյթին մէջ սեղաններուն կը մատուցուի ճափոնական պուեր թէյ՝ ճաշէն ետք։

Ճափոնական նախաճաշը կ'ընդգրկէ`շոգիով խաշած ճերմակ բրինձ, միսօ ապուր, խորոված ձուկ եւ եղանակի աղցան մը: Այս նախաճաշը կը համարուի բաւական հաւասարակշռուած:

Ակնյայտ է, որ կարգ մը երկիրներու նախաճաշերը բաւական յագեցած են եւ մասամբ ոչ առողջապահական` բաղդատած Լիբանանի մէնէիշին, քամած մածունին, ձիթապտուղին, «մաքտուս»ին եւ եղանակի թարմ կանաչեղէններուն եւ բանջարեղէններուն:

Ռուսական նախաճաշ

Հոս նախաճաշը շատ ժամանակ չի խլեր։ Անոնք միշտ նախաճաշի սեղանին կը դնեն ապուր տարբեր համեմունքներով եւ հաւկիթ։ Նախաճաշին կը խմեն սեւ թէյ կամ սուրճ, թէյին հետ կարելի է ուտել մեղր, անուշ, խտացած կաթ, թթուասեր։ Ամառնային օրերուն նախաճաշին կրնան նաեւ միրգ ուտել։

Եգիպտական Նախաճաշ

Եգիպտացիներուն աւանդական նախաճաշը «ֆուլ մտամմաս»ն է, համեմուած` աղով, քիմիոնով, կիտրոնի հիւթով եւ ձիթաիւղով: Կողքին կը մատուցուին` եղանակի թարմ խոտերէն, բանջարեղէն եւ թթուաշ:

Մալեզիական Նախաճաշ

Մալեզիացիք չեն կրնար հրաժարիլ իրենց «նասի լեմաք»էն, որ բաղկացած է` «անշուա» ձուկէն, հաւկիթէ, գետնանուշէ, վարունգէ, կծու թացանէ, բոլորը`փաթթուած պանանի տերեւով:

Նախաճաշ եւ գեղանկարչութիւն

• 
• 
  Էտուարտ Մանէ Նախաճաշ խոտի վրայ (Մանէ)

Արտաքին յղումներ

• Նախաճաշը՝ սննդակարգի ամէնէն կարեւոր բաղադրիչ Archived 2015-10-05 at the Wayback Machine.