Մուշեղ Ա. Բագրատունի

Մուշեղ Ա. Բագրատունի;
Ծնած է	անհայտ
Մահացած է	984
Մահուան վայր	Կարս, Կարսի Թագաւորութիւն, Թուրքիա
Քաղաքացիութիւն	Կարսի Թագաւորութիւն
Մասնագիտութիւն	գերիշխան
Վարած պաշտօններ	Հայոց արքայ
Ամուսին	Անանուն Բագրատունի?
Ծնողներ	հայր՝ Աբաս Ա. Բագրատունի, մայր՝ Բագրատունի (անանուն)
Երեխաներ	Աբաս Բագրատունի

Մուշեղ Ա. Բագրատունի կամ Մուշեղ Առաջին Բագրատունի (ծնունդ՝ անհայտ^[1] - 984^[1], Կարս, Կարսի Թագաւորութիւն, Թուրքիա^[1]), Կարսի թագաւորութեան հիմնադիրը 963 թուականէն։ Աբասի (928-953) որդին եւ Աշոտ Գ Ողորմածի եղբայրը։

Իրեն թագաւոր հռչակած է, երբ Աշոտ Գ Ողորմածը 961 թուականին Բագրատունեաց թագաւորութեան մայրաքաղաքը տեղափոխած է Անի, իսկ Մուշեղ Ա-ին նշանակած Կարսի եւ անոր գաւառի կառավարիչ։ Աշոտ Գ Ողորմածը Մուշեղ Ա-ի թագաւորութիւնը ճանչցած է որպէս իրեն ենթակայ իշխանութիւն։ Աշոտ Գ Ողորմածի մահէն (977) ետք Մուշեղ Ա-ն հաւակնած է Բագրատունեաց շահնշահ (արքայից արքայ) տիտղոսին, բայց Անիի ազնուականութիւնը գահ բարձրացուցած է մահացած թագաւորի որդուն՝ Սմբատ Բ-ին։ Վերջինիս եւ Մուշեղ Ա-ի միջեւ վէճ ծագած է Աղտոձորի կարեւոր լեռնանցքի եւ Շատիկ սահմանային ամրութեան համար, որը սակայն Դաւիթ Կիւրոպաղատի միջնորդութեամբ լուծուած է խաղաղ ճանապարհով։ Սմբատ Բ-ի դէմ Մուշեղ Ա-ն պատերազմի հրահրած է Դուինի ամիրա Սալարեան Աբուլ-Հայճային, սակայն վերջինս պարտութիւն կրած է Անիի մատոյցներուն մէջ։ Մուշեղ Ա-ն հավակնած է նաեւ Փառիսոսի թագաւորութեան գահին, որուն ապագայ ժառանգը իր կինն էր՝ Սահակ Սեւատայի դուստրը։

Ընտանիքը

Մուշեղ Ա․ Բագրատունին ամուսնացած էր Կարտմանի իշխան Սահակ Սեւատայի աղջկան հետ։ Ունեցած են մէկ որդի՝

Աբաս Բագրատունի (ծն. թուական անհայտ - 1029), Կարսի թագաւոր (984-1029)^[2].

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 — հատոր 8. — է. 81.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737635"></a>
↑ «Պատմագիտական ուսումնասիրություններ», Նիկողայոս Ադոնց, Հատոր Ա, Երևան, 2006, էջ 518

Աղբիւրներ

«Պատմագիտական ուսումնասիրութիւններ», Նիկողայոս Ադոնց, Հատոր Ա․, Երեւան, 2006, էջ 518

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1238720"_data-entity-id="Q124737635">Հայկական_սովետական_հանրագիտարան,_հատոր_8<span_class="wef_low_priority_links">_—_հատոր&nbsp;8._—_է.&nbsp;81.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737635"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 — հատոր 8. — է. 81.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737635"></a>

[2] «Պատմագիտական ուսումնասիրություններ», Նիկողայոս Ադոնց, Հատոր Ա, Երևան, 2006, էջ 518

[1]

[2]