Մաժակ Թոշիկեան


Աքդամարի լեգենդը, որը բանաստեղծության է վերածել Հովհաննես Թումանյանը, նրա և Բերճուհի Բերբերյանի կողմից մեկնաբանվել է որպես երաժշտական ​​շոու։ Մյուզիքլը բեմադրվել է Մոնրեալում, Կանադա, 2024 թվականի փետրվարին՝ Թամարի ճակատագիրը[5]:




Մաժակ Թոշիկեան (Cenk Taşkan) (ծն. 1947, Kınalıada), իսկական անունը՝ Մաջակ Թոշիկյան, թուրք հայ կոմպոզիտոր և երաժիշտ է։

Նա աշխատել է բազմաթիվ երգիչների, հատկապես Nükhet Duru , Hümeyra, Nilüfer, Ajda Pekkan, Neco, Coşkun Demir, Tanju Okan, Սիբիլ Պեկտորոսօղլուի, Sezen Aksu, Zuhal Olcay, Levent Yüksel ի հետ։ Ամուսնացած է, ունի երեխա։

--Կարիերա Թուրքիա (1965-1981)

Պրոֆեսիոնալ երաժշտությամբ սկսել է զբաղվել որպես կիթառահար 1965 թվականին։ Նա կիթառ է նվագել Erol Büyükburç նվագախմբում մինչև 1966թ. Նա սկսել է ստեղծագործել դեռ զինվորական ծառայության մեջ։ Նա իրականացրել է Թուրքիայի առաջին թիմային աշխատանքը երգահան Mehmet Teomanն ի և Nükhet Duru ի հետ։ Նրանց առաջին ալբոմը՝ Bir Nefes Gibi-ն, տարբեր հրատարակությունների կողմից ընտրվել է որպես վերջին 30 տարվա լավագույն ալբոմ։ 1977 թվականին նրա կաբարեն, որը կոչվում էր «Live Dear World»՝ Korhan Abay ի և Ali Poyrazoğlu ի հետ նվագում էր վաճառված տանը։

Mehmet Teoman ի և Atşegül Aldinç ի «Hastane-Հիվանդանոց» աշխատանքը, որը բաղկացած է բանաստեղծություններից և երաժշտությունից, թարգմանվեց։ «ինչ-որ բան չորս օրվա համար» Sezen Aksu ի այլ բառերով: Այն կարդացվում է որպես Ամենօրյա բան:

--Կանադա (1981-1996)

Նա մեկնել է Կանադա 1981 թվականին, որտեղ Nova-Lux (Erick Villeneuve) ընկերության հետ ստեղծել է Ստամբուլի Ali Sami Yen մարզադաշտի փակման արարողության երաժշտությունը և Ստամբուլի TT Arena մարզադաշտի բացման երաժշտությունը։ Հեղինակել է «Anılar» (Nükhet Duru) (1978), «Yaşa Sen de» (Beyaz kelebekler) (1979), «Bir Dünya Ver Bana» (Ajda Pekkan) (1980) և «İstanbul İstanbul» (Ayşegül Aldinç and) երգերը։ (Modern Folk Üçlüsü) և (Nükhet Duru and MFO trio) (1981) Թուրքիայի Եվրատեսիլի ընտրանու մեջ հասել են կիսաեզրափակիչ։ Կանադայում ստեղծել է նաև հայկական ստեղծագործություններ։ Նրա ամենահայտնի հայկական ստեղծագործությունը «Tesnem Anin u Nor Mernem» երգն է, որը Թուրքիայում մեկնաբանել են Սիբիլ Պեկտորոսօղլուն, իսկ Հայաստանում՝ բազմաթիվ երգիչներ։ «Megahit-Միջերկրական միջերկրածովյան երգի մրցույթում» ստացել է «Ցմահ Պատվո մրցանակ» lifetime award ։ 2005 թվականին նա աշխատել է որպես նվագախմբի դիրիժոր, երգչախումբ և նվագախմբի գործիքավորող «Սիրով ձեռք ձեռքի» համերգներին, որոնք անցկացվել են ի պաշտպանություն Եվրամիության։ Nğkhet Duru ի, 60 հոգանոց Ս.Վարդանանց երգչախմբի և Բարթև Գարյանի մասնակցությամբ տեղի ունեցած համերգին, որը ձայնագրվել է կենդանի ձայնագրությամբ և թողարկվել ձայնասկավառակի տեսքով, հնչել են միայն նրա հայերեն և թուրքերեն ստեղծագործությունները։

--Türkiye (1996-)

Թուրքիա է վերադարձել 1996թ. Հայկական երաժշտության մեջ ունեցած ավանդի համար ՀՀ կառավարության կողմից 2010 թվականին պարգեւատրվել է «Կոմիդաս» պատվո մեդալով։ Աքդամարի եկեղեցու համար նրա հեղինակած օրատորիան կատարվեց սիմֆոնիկ նվագախմբի, երգչախմբի և մենակատարների կողմից «Մարմարա» թերթի 70-ամյակի տոնակատարությանը[3]։ Հրանտ Դինքի համար նրա հեղինակած օրատորիան առաջին անգամ հնչել է Հրանտ Դինքի մրցանակաբաշխության ժամանակ 2012 թվականին[4]։ 2015 թվականի սեպտեմբերի 24-ին Հայաստանի Սփյուռքի նախարարության կողմից հրավիրվել է Երևան՝ բացառապես սեփական աշխատանքները ցուցադրելու նպատակով։ Նրան միացել է «Լուսավորիչ» երգչախումբը` սիմֆոնիկ նվագախումբը` դիրիժոր Հակոբ Մամիկոնյանի, և Բարթև Գարյանը, Սիբիլը և Լիդան որպես մենակատարներ: Նույն օրը Երևանում կայացավ Հրանտ Դինքի համար նրա հեղինակած օրատորիայի համաշխարհային պրեմիերան՝ Այլին Աթեշի, Բողոս Եղյազարի և Սերջան Գազերօղլուի մասնակցությամբ։ Այս ելույթից հետո նա Հայաստանի կառավարության կողմից պարգեւատրվել է ոսկե մեդալով։ Նույն Օրատորիայի ստամբուլյան պրեմիերան տեղի ունեցավ Lütfü Kırdar սրահում 2016 թվականի հունվարի 24-ին։ Մենակատարներին միացել է սոպրանո Կարին Չուբուքչույան Բոզքուրթը։ Օրատորիոն ավելի ուշ հնչեց Լոս Անջելեսի, Մոնրեալի և Նյու Յորքի Ambassador Auditorium-ում (Փասադենա), երբեմն տեղի մենակատարների մասնակցությամբ։ Ստեղծել է «Սասունցիների պարը» պոեմը, որը գրել է Հայաստանի մեծ բանաստեղծներից Գևորգ Էմինը մեկ ժամանոց պարային շոուի ձևաչափով։ Ժամանակակից բալետային ձևաչափով այս շոուի համաշխարհային պրեմիերան կայացել է Երևանում, 2018 թվականի սեպտեմբերի 24-ին։ Այն բեմադրվել է մոտավորապես 50 հոգանոց պարային խմբով և հարվածային գործիքների ուղեկցությամբ։ Նույն ցույցը կրկնվել է նաև Գյումրիում։ 2018 թվականի նոյեմբերի 9-ին ԱՄՆ Լոս Անջելես քաղաքում «Հայ Առաքելական Եկեղեցու Հյուսիսային Ամերիկայի Արևմտյան թեմի» Խաչատուրյան երգչախմբի 40-ամյա հոբելյանական միջոցառումների կապակցությամբ տեղի ունեցավ համերգ՝ ամբողջությամբ բաղկացած իր ստեղծագործություններից. մաեստրո Ստեփան Գոզումյանի ղեկավարությամբ։ «Սասունցիների պարը» շոուն, որի պրեմիերան տեղի է ունեցել Հայաստանում, 2019 թվականի մայիսի 7-ին Leyla Gencer օպերայի դահլիճում բեմադրվել է Ստամբուլի Բաքըրքոյ Դադյան դպրոցի 175-ամյակի տոնակատարության շրջանակներում։ Բաքըրքյոյի քաղաքապետարանի նշանակալի ներդրումներով։ աշխատանքները Նրա հեղինակած երգերը Թաշքանն ունի ավելի քան 400 հրատարակված ստեղծագործություն, իսկ նրա հայտնի երգերից են՝

--Leave Me with Me,

--Cambaz,

--Memories,

--War and Peace—Dört Günlük Bir Şey

Երգիչները կատարում են իրենց ստեղծագործությունները

--Nükhet Duru—Nilüfer—Sezen Aksu—Ajda Pekkan—Tanju Okan—Neco—Zuhal Olcay—Hümeyra—Ayşegül Aldinç—Modern Folk Üçlüsü—Coşkun Demir—Salim Dündar—Nil Burak—Beyaz Kelebekler—Ferdi Özbeğen—Pakize Suda—Mustafa Süder—Deniz Arcak—Cenk Eren—Kartal Kaan—Deniz Türkali—Yeşim Salkım—Levent Yüksel—Goncagül Sunar—Petro—Atılgan Gümüş—Ayten Alpman—Demet Tuncer—Ayça Varlıer—Bartev Garyan—Sibil Pektorosoğlu—Aylin Ateş—Kevork Tavityan—Andre (Հայաստան)

--Işıl Yücesoy—Bülent Yetiş—Hakan Bahar—Kerem D.

--Kohar Hovhannisyan (Հայաստան),

--Eli Berberian (Մոնրեալ) 

--Öykü Gürman—Funda Arar—Kalben—Sena şener

Մաջակ Թոշիկյան Մյուզիքլներ և տարբեր միջոցառումներ նա հորինեց և կազմակերպեց—Yaşa Sevgili Dünya—Cahide—7 Kocalı Hürmüz (1999 Version) 

--Hep Aynı Yaygara (Arrangement)

--Leblebici horhor aga (Arrangement)

--Sarıpınar 1914 (İBB.City Theatres)

--Three Paypers—Kabare Show (Arrangement)

--No Savaş Yes Manken—La Dame aux Camélias—İyi Aile Çocuğu—My Hoş Kabare—Cazablanca—Müzikaldeki Hayalet—Ölüleri Gömün (Ստամբուլի պետական ​​թատրոն)

--Sultan- ı - Seyirlik (Ստամբուլ 2010թ. Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք) 

--Ստամբուլի Ali Sami Yen մարզադաշտի փակման արարողության երաժշտություն—Istanbul Türk Telekom Arena մարզադաշտի բացման արարողության երաժշտություն—Kahraman Maraş ազատագրման էպիկական 91-ամյակի տոնակատարության երաժշտություն—Yamak Ahmet հեռուստասերիալի սաունդթրեքեր (TRT)

--Zalim Mahmut (Ստամբուլի պետական ​​թատրոն) 

--Տարե թառ Աղթամար օրատորիա (Բառեր՝ Ikna Sarıaslan)

--Հրանտ Դինքի օրատորիա (բառեր՝ Բերճուհի Բերբերյան)

--Սիմֆոնիկ նվագախմբային մշակում է կատարել Սուրբ Բադարակի համար, որը գրել է Կոմիդաս Վարտաբեթը միայն երգչախմբի համար, և այս ալբոմը վաճառվել է ամբողջ աշխարհում։

--Çöl Fırtınaları - Ս. Էյուբի (Ստամբուլի պետական ​​թատրոն) 

--Cuckoo's Nest 2014 (A Bird Flew Out of the Cage) SAkm թատրոն—Frankeinstein 2015 SAkm Theatre—Սասունցիների պարը (Երեւան – Ստամբուլ – Գյումրի)

Մրցանակներ (Բացի վերևում գրվածից)

2015 թվականի ապրիլի 26-ին նա արժանի ճանաչվեց Original Theatre Music Award-ին իր «Çöl Fırtınaları» պիեսով  

«Direkler Arası» udience մրցանակաբաշխության ժամանակ

2016 թվականի ապրիլի 24-ին ԺԶ. Նա ստացավ «Լավագույն էֆեկտների ձևավորում» մրցանակը «Ֆրանկենշտեյն» պիեսի համար

«Direkler Arası» հանդիսատեսի մրցանակաբաշխության ժամանակ»

2021 թվականի հոկտեմբերին Kuzey Işığı Publications հրատարակության կողմից լույս է տեսել «Ինձ թողիր ինձ հետ, Մաջակ Թոշիկյանից մինչև Չենկ Թաշքան» վերնագրով գիրքը, որը գրել է Վերջիհան Զիֆլիօղլուն իր գեղարվեստական ​​կյանքի մասին։

Մաժակ Թոշիկեան
Ծնած է 1947
Ծննդավայր Պոլիս, Թուրքիա
Քաղաքացիութիւն  Թուրքիա
Տեսակ Համաշխարհային երաժշտութիւն
Մասնագիտութիւն երգահան, Արտադրող

Մաժակ Թոշիկեան (1947, Պոլիս, Թուրքիա), հայ երգահան եւ երաժշտական արտադրող: Յիսնամեայ փորձառութեամբ եւ մանրակրկիտ աշխատանքով երգահան Մաժակ Թոշիկեան՝ հեղինակ է երեք տասնեակ հայկական երգերու: Թուրքիոյ մէջ յայտնի է ՝ Չենք Թաշքան (թուրք.՝ Cenk Taşkan) անունով:

Կենսագրութիւն[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մաժակ Թոշիկեան ծնած է 1947 Սթամպուլի նահանգի Քինալիադա կղզին, հայկական ընտանիքի մէջ։ Փոքր տարիքէն սկսած է զբաղիլ երաժշտութեամբ, երգել հայկական եկեղեցական երգչախումբին հետ։

1965թ. Սկսած է իր մասնագիտական գործունէութիւնը, միանալով Եաւուզ Օզիշիքի նուագախումբին որպէս կիթառահար։

1966թ. Ծանօթացած է «Էռոլ Պիուպիուքպուրչան»ի հետ, որուն հետ աշխատած է մինչեւ բանակ զօրակոչուիլը։ Երգեր սկսած է ստեղծագործել ծառայութեան տարիներուն, որմէ ետք սկսած է համագործակցիլ բանաստեղծ Մեհմեթ Թեոմանի եւ երգիչ Դուրուի հետ, որոնց հետ յայտնի երգերու հեղինակ դարձած է։

Քաղաքականացուած հակահայկական գրաքննութիւնէն խուսափելու համար կ՛ըսկսի գործել «Չենք Թաշքան» կեղծանունով։

1980-ականներուն Մաժակը կը մեկնի Գանատա, եւ աշխոյժօրէն կը մասնակցի հայկական համայնքի կեանքէն ներս։ Գանատայի մէջ կ՛ըսկսի գրել հայերէն երգեր, որոնցմէ առաջինը եղած է 1984 թ «Տեսնեմ Անին ու նոր մեռնեմ» երգը՝ Հովհաննէս Շիրազի Մեծ եղեռնին նուիրուած բանաստեղծութեան հիմքին վրայ։

Գանատայ բնակութիւն հաստատելէն 16 տարի ետք, 1997թ., երաժիշտը կը վերադառնայ Թուրքիա, ուր կը շարունակէ իր գործունէութիւնը։

Ստեղծագործութիններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մաժակ Թոշիկեանը հեղինակ է մօտաւորապէս 300 թրքական երգերու, որոնք կը կատարեն յայտնի թուրք երգիչներ՝ Սեզեն Աքսու, Նուքհեթ Դուրու, Թանիու Օքան, Աժդա Փեքան եւ այլք։ Իր «Bir Nefes Gibi» ալպոմը քննադատներու կողմէն կը համարուի ամենալաւագոյներէն մէկը Թուրքիոյ «փոփ» երաժշտութեան պատմութեան մէջ։

երգահան Մաժակ Թոշիկեան, երաժշտութիւն գրած է երեք տասնեակ հայկական երգերու: Հիմնականը՝ Յովհաննէս Շիրազի եւ Դանիէլ Վարուժանի բանաստեղծութիւններու համար։ Որոնցմէ առաջինը՝ 2010թ գրուած է Յովհաննէս Շիրազի «Նամակ» բանաստեղծութեան հիման վրայ, եւ այն հնչեցուցած է ճանչցուած երգչուհի Սիպիլը: Երգի համար նկարահանուած տեսահոլովակը առաջին հայալեզու տեսահոլովակն էր, որ ցուցադրուեցաւ թուրքական TRT պետական հեռուստատեսութեան եթերին։

Հայրենիքէն հեռու բնակող մեր տաղանդաւոր հայրենակիցը իր իսկ խոստովանութեամբ ` մինչեւ Հայրենիք այցելելն իր կարօտը Հայաստանէն այդ երգերով առած է…

Նաեւ գրած է «Խալդի» երգը՝ ուրարտերէն լեզուով։

երգահան Մաժակ Թոշիկեան վերջերս գրած է Գէորգ Էմինի «Սասունցիներու պարը» ստեղծագործութեան համար գրուած է երաժշտութիւն մը: Գէորգ Էմինի «Պարեց Սասուն» բանաստեղծութեան նոր երաժշտական յօրինումին վրայ, որ Հայաստանի մէջ ներկայացնելէ ետք մտադիր է բեմադրել նաեւ Թուրքիոյ մէջ. Ստեղծագործութիւնը գրուած է Epic-Cinematic Sound ժանրին մէջ, որ ինչպէս Մաժակ Թոշիկեան նշած է՝ «ընդունելի է ո՛չ միայն հայերուն կողմէ, այլեւ շատ գործածելի է աշխարհի մէջ»:

ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան, քաջատեղեակ ըլլալով ծրագիրին, առաջարկած է 2018 թուականի Սեպտեմբերին ստեղծագործութիւնը հնչեցնել Հայաստանի մէջ` նկատի առնելով, որ Սեպտեմբեր 21-ին կը նշուի Հայաստանի Անկախութեան տօնը:

«Կ’ուզեմ հայ երգն ու պարը ակադեմական մակարդակով հնչեցնել նաեւ Թուրքիոյ մէջ»:
- երգահան Մաժակ Թոշիկեան


Պարգեւներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Հայրենիքին եւ Սփիւռքին մատուցած ծառայութիւններուն եւ հայապահպանութեան գործին մէջ ունեցած նշանակալի ներդրումներուն համար պոլսահայ տաղանդաւոր երգահան Մաժակ Թոշիկեան պարգեւատրուած է Սփիւռքի նախարարութեան Ոսկէ յուշամետալով:

Աղբիւրներ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Շիրազն ինձ Հայաստան բերեց

Պոլսահայ Երգահան Մաժակ Թոշիկեան Այցելեց Սփիւռքի Նախարարութիւն

Մաժակ Թոշիկեանի Նոր Ստեղծագործութիւնը` «Սասունցիներու Պարը»

Ծանօթագրութիւններ[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]