Jump to content

Մաասթրիխթ

Բնակավայր
Մաասթրիխթ
հոլ.՝ Maastricht
Դրօշակ Զինանշան

Երկիր  Հոլանտա[1]
Տարածութիւն 60,06 քմ²
ջրայինը 5,36 տոկոս
ԲԾՄ 49 մեթր
Պաշտօնական լեզու Հոլանտերէն և լիմբուրգերեն?
Բնակչութիւն 120 227 մարդ (1 Յունուար 2021)[2]
Կը գտնուի ափին Մոյզ և Juliana Canal?
Ժամային գօտի ԿԵԺ
Հեռախօսային ցուցանիշ 043
Փոստային ցուցանիշ 6200–6229
Շրջագայութեան պետ-համարագիր M
Պարգեւներ Good City?
Անուանուած է Մոյզ
Պաշտօնական կայքէջ gemeentemaastricht.nl(նէտեր.)

Մաասթրիխթ (Լիմպուրկերէն՝ Mestreech [məˈstʀeːx]; Ֆրանսերէն՝ Maestricht (archaic); Սպաներէն՝ Mastrique (archaic)) քաղաք Նիտըրլենտի հարաւ-արեւելգը: Ան Լիմպուրկ նահանգի մայրաքաղաքն է եւ կը գտնուի Մաաս գետի ափին: Մաասթրիխթ բակած է Պելճիքայի սահմանին եւ մաս կը կազմէ Մաաս-Ռայն Եւրօնահանքին, 3.9 միլիոն բնակիչներէ բաղկացած նահանք մը որ կը պարունակէ նաեւ Աախըն, Լիեժ, եւ Հասսելթ քաղաքները

Մաասթրիխթ հռոմէեական բնակարանէ (լատ.՝ Trajectum ad Mosam) միջնադարեան արեւտուրի եւ կրոնական կենդրոն դարձաւ: 19րդ դարուն ան դարձաւ արհեստներու կեդրոն:[3] Այսօր, քաղաքը մշակոյթային եւ կրօնական կեդրոն է, եւ ճանչցուած է Մաասթրիխթ պայմանագրով եւ իբր Եւրօ-ի ծննդավայրի: Մաասթրիխթ ունի 1677 ազգային ժարանգութեան շենքեր (հոլ.՝ rijksmonumenten), երկրորդ ամենաբարձրը Ամսթերտամէն ետք:

Աշխարհագրութիւն

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Մաասթրիխթ կը բաղկանայ եօթը տարածքներէ (հոլ.՝ ) եւ 44 թաղամասերէ:

  1. Մաասթրիխթ կեդրոն՝ Ներքին քաղաք (Binnenstad, կամ Պիննընսդատ), Եէքերքվարթիր, Քոմմըլքվարթիր, Սդադընքվարթիր, Պոշսդրաադքվարթիր, Սուրբ Մարտիրոսի նաւահանգիստ (Սինդ Մաարդընսբորդ), Վիսք-Քերամիք:
  2. Հարաւ-արեւմուտք՝ Վիլլա պարտեզ (Villapark, կամ Վիլլաբարք), Եէքըրտալ, Պիզլանտ, Քամբանյ, Վոլտըր, Սուրբ Պետրոս (Սինթ Փիթըր, Sint Pieter):
  3. Արեւմուտք՝ Պրիւքսելեան նաւահանգիստ (Պրիւքսելսբոր Brusselsepoort), Մարիապերկ, Պելֆորդ, Փոթընպերկ, Մարբերդիուս, Քապերկ, Մալպերկ, Տուսպերկ-Տացընտանս, Տաալհոֆ:
  4. Հիւսիս-արեւմուտք՝ Պոշի նաւահանգիստ (Boschpoort), Պոսշերվելտ, Ֆրոնդընքվարթիր, Պելվետեր, Լանաքերֆելտ:
  5. Հիւսիս-արեւելք՝ Պեադրիքսի նաւահանգիստ (Beatrixhaven), Պորկհարըն, Իթերըն, Մեերսընհոֆըն:
  6. Արեւելք՝ Վայքըր Նաւահանգիստ (Wyckerpoort), Վիթեֆրաուվընֆելտ, Նազարեթ, Լիմմըլ, Ամպի, Շառն, Հոեկեմըրֆելտ:
  7. Հարաւ-արեւելք՝ Ռանտվայք, Հոեկեմ, Հեեր, Տէ Հեեկ, Վրոէնտաալ:

Մաասթրիխթ կը գտնուի Պելճիքայի սահմանի վրայ, մեծամասնութիւնը Պելճիքայի Ֆլեմական շրջանի վրայ, բայց փոքր մաս մըն ալ Ֆրանսական Վալոնիա շրջանի հետ: Որովհետեւ Նիտըրլենտ եւ Պելճիքա մաս կը կազմէն Շենկեն գոտիի իրենց մէջ սահմանը բաց է առանց ոեւէ ստուգողներու:

Մաասթրիխթ (1991−2020 միջիններ, 1906−այսօր ժայրակէտեր)ի կլիմայական տուեալները
Ամիս յունու փետ մարտ ապր մայ յուն յուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
ցուցանշային բարձր °C (°F) 16.5
(61.7)
19.8
(67.6)
24.2
(75.6)
29.7
(85.5)
33.1
(91.6)
37.2
(99)
39.6
(103.3)
36.8
(98.2)
34.3
(93.7)
28.7
(83.7)
21.4
(70.5)
17.0
(62.6)
39.6
(103.3)
Միջին բարձր °C (°F) 5.7
(42.3)
6.7
(44.1)
10.7
(51.3)
15.0
(59)
18.8
(65.8)
21.7
(71.1)
23.8
(74.8)
23.5
(74.3)
19.7
(67.5)
14.8
(58.6)
9.7
(49.5)
6.3
(43.3)
14.7
(58.47)
Միջին օրական °C (°F) 3.2
(37.8)
3.7
(38.7)
6.6
(43.9)
10.1
(50.2)
13.8
(56.8)
16.8
(62.2)
18.8
(65.8)
18.4
(65.1)
15.0
(59)
11.0
(51.8)
6.8
(44.2)
4.0
(39.2)
10.7
(51.3)
Միջին ցած °C (°F) 0.5
(32.9)
0.7
(33.3)
2.7
(36.9)
5.0
(41)
8.7
(47.7)
11.7
(53.1)
13.8
(56.8)
13.4
(56.1)
10.6
(51.1)
7.3
(45.1)
3.8
(38.8)
1.4
(34.5)
6.6
(43.9)
ցուցանշային ցած °C (°F) −19.3
(−2.7)
−21.4
(−6.5)
−12.9
(8.8)
−5.6
(21.9)
−1.6
(29.1)
0.7
(33.3)
4.3
(39.7)
4.9
(40.8)
−0.9
(30.4)
−6.5
(20.3)
−12.0
(10.4)
−18.3
(−0.9)
−21.4
(−6.5)
Տեղումներ մմ (մատնաչափ) 63.8
(2.512)
57.6
(2.268)
54.6
(2.15)
41.0
(1.614)
57.7
(2.272)
68.9
(2.713)
72.8
(2.866)
82.8
(3.26)
57.5
(2.264)
63.6
(2.504)
62.2
(2.449)
74.3
(2.925)
756.8
(29.795)
Միջ. տեղումներու օրեր (≥ 1 mm) 12.0 10.8 10.4 8.4 9.4 9.7 10.2 10.2 8.8 10.7 11.7 13.2 125.7
Միջ. ձնառատ օրեր 6.1 6.7 3.3 0.3 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 1.1 4.7 22.2
% խոնաւութիւն 86.4 83.2 77.7 71.7 72.1 72.8 73.1 74.8 79.4 83.9 87.9 88.3 79.3
Միջին ամսական արեւային ժամ 66.9 86.0 138.5 180.8 208.7 205.5 209.0 197.5 157.0 118.2 74.1 53.5 1695,7
Տոկոս հնարաւոր արեւի լոյս 25.4 30.3 37.5 43.7 43.4 41.7 42.1 43.8 41.3 35.5 27.4 21.5 36.1
Աղբիւր: Royal Netherlands Meteorological Institute (Ձիւով օրեր 2003–2020)[4][5] Infoclimat[6]

 Բնակիչներու հպատակութիւնը

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Մաասթրիխթի բնակչութիւնը հպատակութեամբ – Ամենաբարձր 10 (2000–2021)
Հպատակութիւն 2021 2014 2010 2000
Netherlands Նիտըրլենտ 100,297 107,418 109,722 116,171
Գերմանիա Գերմանիա 3,908 3,869 1,956 783
Իտալիա Իտալիա 1,572 653 387 280
Belgium Պելճիքա 1,475 1,055 946 909
Սպանիա Սպանիա 913 431 232 241
Կաղապար:Country data Միացեալ Թագաւորութիւն Միացեալ Թագաւորութիւն 842 815 386 280
Չինաստան Չինաստան 739 595 248 87
Ֆրանսա Ֆրանսա 686 351 214 120
United States Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ 665 623 277 162
Թուրքիա Թուրքիա 436 404 368 404

Բնակիչներու ծննդավայրը

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Մաասթրիխթի բնակչութիւնը իրենց ծննդավայրով – Ամենաբարձր 10 (2000–2020)
Country of birth 2020 2013 2010 2000
Netherlands Netherlands 93,162 100,269 102,433 109,632
Գերմանիա Գերմանիա 3,949 4,100 2,467 1,444
Belgium Պելճիքա 2,355 1,920 1,839 1,900
United States Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ 1,380 753 383 217
Indonesia Ինտոնեզիա 1,020 1,199 1,267 1,556
Չինաստան Չինաստան (բացի Հոնկ Գոնկ եւ Մաքաու) 1,019 651 373 215
Թուրքիա Թուրքիա 973 919 836 784
Կաղապար:Country data Միացեալ Թագաւորութիւն Միացեալ Թագաւորութիւն 926 677 404 310
Կաղապար:Country data Մարոք Մարոք 829 838 867 859
Լեհաստան Փոլոնիա 563 437 316 152

Մաասթրիխթ բազմասան լեզուներու քաղաք է իր աշխարհագրական վայրի եւ միջազգային ուսանողներու բնակչութեան պատճառաւ:

  2010–2014 թուական, Մաասթրիխթի բնակչութեան 69.8% կրօնասէր էին: 60.4% Հռոմէական կաթողիկէ եկեղեցւոյ կը հետեւէին, եւ 13.9% ամենաքիչը 1 անգամ կրոնական պատարագի կը մասնակցէին:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. archINFORM — 1994.
  2. Kerncijfers wijken en buurten 2021 — 2021.
  3. «Zicht op Maastricht»։ zichtopmaastricht.nl։ արտագրուած է՝ 19 August 2012 
  4. «Klimaatviewer»։ Royal Netherlands Meteorological Institute։ արտագրուած է՝ January 12, 2023 
  5. «Daggegevens van het weer in Nederland»։ Royal Netherlands Meteorological Institute։ արտագրուած է՝ January 12, 2023 
  6. «Climatologie de l'année à Maastricht» (ֆրանսերեն)։ Infoclimat։ արտագրուած է՝ 16 October 2023