Խնձորեսկ (Գիւղ)

Բնակավայր
Խնձորեսկ
Երկիր	Հայաստան
Տարածութիւն	67,86 քմ²
ԲԾՄ	1580 մեթր
Պաշտօնական լեզու	հայերէն
Բնակչութիւն	2070 մարդ (2011)
Ժամային գօտի	UTC+4։00

Խնձորեսկ, գիւղ՝ Հայաստանի Սիւնիքի մարզին, Գորիս համայնքի կազմին մէջ, Հայ-Ազրպէյճանական սահմանագիծին մօտիկ։

Ըստ 2011 թուականի մարդահամարի տուեալներուն՝ գիւղը ունի 2070 բնակիչ։

Գիւղը կը գտնուի ծովու մակերեսէն 1580 մեթր բարձրութեան վրայ եւ կը զբաղեցնէ 6772,8 հա տարածք։ Տեղաւորուած է Գորիս-Ստեփանակերտ մայրուղիէն աջ՝ խոր ձորի զառիթափ լանջերուն եւ սարահարթի մը վրայ, որ նաեւ պատճառ հանդիսացած է գիւղին անուանումին՝ Խնձորեսկ, որ կը յուշէ խնձորի առատութիւնն ու տեղի երկրաբանական առանձնայատկութիւնները։

Խնձորեսկը բաժնուած է երկու մասի՝ հին եւ նոր․ Հին Խնձորեսկը տարածուած է լեռնահովիտի մէջ, իսկ նոր գիւղը կառուցուած է աւելի վեր, ձախ կողմի սարահարթին վրայ։

Խնձորեսկ ունի պատմական եւ մշակութային մեծ արժէք։ Խորհրդային շրջանին անիկա ճանչցուած էր իբրեւ պատմական յուշարձան, իսկ նշանաւոր հայ նկարչ՝ Մարտիրոս Սարեան կը յայտնէր․ «Հին Խնձորեսկը պէտք է պահել եւ պաշտպանել որպէս հնութիւններու խոշորագոյն թանգարան,— այդպիսի հրաշալի տեղ աշխարհին մէջ շատ քիչ կայ»,՝ իր ելոյթին ընթացքին ՀՍՍՀ Գերագոյն սովետի 7-րդ գումարման 5-րդ նիստին ընթացքին։

Խնձորեսկի պատմութիւնը, բնութիւնը եւ առանձնայատուկ մթնոլորտը բազմիցս արտացոլուած են հայ գրողներու եւ նկարիչներու ստեղծագործութիւններուն մէջ, ինչպէս՝ Րաֆֆի, Սերո Խանզադեան, Ս․ Այվազեան, Մ․ Մարեան, Է․ Իսաբէքեան, Խ․ Եսայեան, Հ․ Ռուխկեան եւ Դ․ Խանջեան։

Գիւղին ոգին եւ ժողովրդական մեղեդիներու ազդեցութիւնը կը նկատուին նաեւ Ա․ Սաթեանի երաժշտական գործերուն մէջ։

Գիւղին մէջ կը գտնուի Մխիթար սպարապետին գերեզմանը։

Գիւղին մէջ 2012-ին բացուած է շուրջ 160 մ երկարութեամբ ճօճուող կամուրջ մը:

Պատկերասրահ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Գրականութիւն

• Էդուարդ Զոհրապեան, Խնձորեսկ (գիւղի պատմ.), Ե., ՎՄՎ-ՊՐԻՆՏ, 2003, 140 էջ։