Լիզպոն
Ուիքիփետիայի՝ ազատ հանրագիտարանի կողմէն Ուշադրութի՛ւն, այս յօդուածը աղբիւրներու կարիք ունի։ |
Լիզպոն, Փորթուկալի մայրաքաղաքը, ծովային նաւահանգիստ՝ Ատլանտեան ովկեանոսէն 15 քմ հեռու։
Անուանում
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Հիմնադրուած է Ք.Ա. 1-ին հազարամեակին։ Հին ատեն կոչուած է Օլիսիպօ (լատիներէն՝ Olisipo). եղած է լուզիատներ իբերական ցեղի գլխաւոր բնակավայրը։ Կ՛ենթադրեն, որ անուանումն ունի փիւնիկեան ծագում, առաջացած է ippo «ցանկապատ» բառէն (առաջին բաղադրիչը պարզ չէ) կամ ալիս-ուպպօ «ուրախ ծոց» արտայայտութենէն։
Պատմութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ք.Ա. 2-րդ դարուն նուաճած են հռոմէացիները, որոնք այն անուանած են Ֆելիցիտաս Յուլիա (լատիներէն՝ Felicitas Julia)։ 714-ին գրաւած են արաբները ու այն անուանած են Ալ-Օշբունի կամ Լիշբունա, որմէ առաջացած է ներկայի փորթուկալերէն՝ Lisboa ձեւը։ Արեւելահայերէն Լիսաբոն ձեւը փոխառուած է ռուսերէնէն (Лисабон), որ իր հերթին այն փոխ առած է գերմաներէնէն (Lissabon)։ Արեւմտահայերէնին մէջ տարածուած է անուան Լիզպոն ձեւը, որ փոխառուած է ֆրանսերէնէն (Lisbonne)։ Լիզպոնը 1255-էն Փորթուկալի մայրաքաղաքն է։