Էմիլ Զոլա

Էմիլ Զոլա; ֆրանսերէն՝ Émile Zola
Ծննդեան անուն	ֆրանսերէն՝ Émile Édouard Charles Antoine Zola
Ծնած է	2 Ապրիլ 1840[…]
Ծննդավայր	rue Saint-Joseph, Փարիզ
Մահացած է	29 Սեպտեմբեր 1902[…] (62 տարեկանին)
Մահուան վայր	Փարիզի 9-րդ շրջան, Ֆրանսա[…]
Քաղաքացիութիւն	Ֆրանսա
Մայրենի լեզու	Ֆրանսերէն
Կրօնք	Աթէիզմ
Ազդուած է	Օնորէ Տը Պալզաք
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Լէ Ռուկոն Մաքքար, Թէրէզ Ռաքան, Կը մեղադրեմ, Նանա և La Terre?
Մասնագիտութիւն	քաղաքական թղթակից, Քաղաքական արուեստի քննադատ, վիպասան, ակնարկագիր, թատերագիր, վիպասան, գրաքննադատ, թատերական քննադատ, լրագրող, գրագէտ, բանաստեղծ, լուսանկարիչ և երգաթատերագիր
Վարած պաշտօններ	president of the Société des gens de lettres? և president of the Société des gens de lettres?
Ամուսին	Ալեքսանտրին Զոլա
Ծնողներ	հայր՝ Ֆրանսուա Զոլա, մայր՝ Էմիլի Օպեր
Երեխաներ	Ժագ Ռոզերօ և Տէօնիզ Զոլա
	Ստորագրութիւն;

Էմիլ Ֆրանսուա Զոլա (ֆրանսերէն՝ Émile Zola, 2 Ապրիլ 1840(1840-04-02)^[2]^[3]^[4]^[…], rue Saint-Joseph, Փարիզ - 29 Սեպտեմբեր 1902(1902-09-29)^[3]^[2]^[4]^[…], Փարիզի 9-րդ շրջան, Ֆրանսա^[2]^[5]^[6]^[…]) ֆրանսացի գրող, հրապարակախօս, քաղաքական գործիչ։

Կենսագրութիւն

Էմիլ Ֆրանսուա Զոլա եղած է ԺԹ. դարու երկրորդ կիսուն իրապաշտութեան ամէնէն վառ ներկայացուցիչներէն մէկը եւ բնապաշտ շարժումին առաջնորդն ու տեսաբանը։

Ֆրանսական գրականութիւն մշակած, իտալական ծագումով Զոլա, իր գրական ստեղծագործական գործունէութիւնը սկսած է իբրեւ լրագրող՝ համագործակցելով «L’evenement», «Le Figaro», «Le Rappel» եւ «Tribune» թերթերուն հետ։ 1867-ին իր վէպերը՝ «Մարսէյեան Գաղտնիքներ»ը վէպ-թերթեր էին։

Զոլա ծանօթ է իբրեւ քաղքենի ժամանակաշրջանին ազատամտութեան հետեւորդ։

Ստեղծագործութիւններ

Էմիլ Զոլայի առաջին ստեղծագործութիւնները տպագրուած են 1800-ական թուականներուն.

«Հեքիաթներ Նինոնին» (Conte à Ninon, 1860 ),
«Քլոտին Խոստովանութիւնը» (Le confession de Claude, 1865),
«Մահացած Կնոջ Կտակարանը»( Le vœu d'une morte,1866),
«Մարսէյեան Գաղտնիքները» (Les mystères de Marseille),
«Թէրէզ Ռաքեն»^[10] (Thérèse Raquin,1867)
«Ռուկոն-Մաքար» (Les Rougon-Macauquarts) աւելի լուրջ վէպեր են։

Աւելի ուշ կը հրատարակէ.

«Ապրելու Բերկրանքը» («La joie de vivre»,1884),
«Սիրոյ Էջը» («Une page d'amour»,1878),
«Երազանք» («Լe rêve»,1888) վէպերը։

Քաղքենիութեան մասին ջատագովութիւնը կը շարունակուի նաեւ՝

«Աբբա Մուրէի Յանցագործութիւնը» ( La faute de l’abbe Mouret, 1875),
«Փլասանի Գրաւումը» (La conquête de Plassan 1874),
«Հրէշ Մարդը» (La bête humaine1890),
«Կանացի Երջանկութիւն» (Au bonheur des dames, 1883),
«Աւար» (La curée, 1872),
«Դրամ»^[11] (L’argent 1891),
«Ծուղակ» (L’assomoir,1877),
«Ժերմինալ» (Germinal, 1885)։

Զոլայի յաջորդ շրջանի ստեղծագործական ոճը կը դառնայ գիտական։

Զոլայի նոր մօտեցումը կը հիմնաւորուի՝«Փորձառական Վէպ» (Le roman experimental, 1880) վէպին մէջ։
Ունեցած է անաւարտ գործեր՝ «Պտղաբերութիւն» (Fécondité, 1899), «Աշխատանք» (Travail, 1901), «Ճշմարտութիւն» (Vérité, 1902))։ «Աւետարաններ» շարքին նախորդած է «Քաղաքներ» եռագրութիւնը «Լուրտ» (Lourdes,1894), «Հռոմ» (Rome,1896) եւ «Փարիզ» (Paris,1898)։

Էմիլ Զոլայի մահը

Զոլա կը մահանայ 29 Սեպտեմբեր 1890-ին՝ Փարիզի մէջ։ Կ'ենթադրեն, որ ան թունաւորուած է, սակայն փաստեր չկան։

Ծանօթագրութիւններ

↑ Base Léonore — ministère de la Culture.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Балашов В. П. Золя // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Золя Эмиль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644"></a>
↑ RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686"></a>
↑ ^9,0 ^9,1 Les présidents par ordre chronologique — 1837.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3488144"></a>
↑ Թերեզ Ռաքեն։ Վէպ / Է. Զոլա; Ֆրանս. թարգմ.՝ Ա. Կոթիկեան, Ա. Եղիայեան; Խմբ.՝ Դ. Եսայեան. - Երեւան։ Հայպետհրատ, 1964.- 233 էջ։
↑ Փողը։ Վէպ / Է. Զոլա; Ֆրանս. թարգմ.՝ Ս. Չաղայեան; Առաջաբ.՝ Յու. Ուվարով. - Երեւան։ Հայպետհրատ, 1963. - 524 էջ։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513"_data-entity-id="Q2886420">[https://www.leonore.archives-nationales.culture.gouv.fr/archives-images/LH279/FRDAFAN83_OL2769059V022_L.jpg_Base_Léonore]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:fr:Ministère_de_la_Culture_(France)|ministère_de_la_Culture]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602"></a></div>-1] Base Léonore — ministère de la Culture.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q732577"_data-entity-id="Q4239850"><i_class="wef_low_priority_links">Балашов&nbsp;В.&nbsp;П.</i>_[http://feb-web.ru/feb/kle/Kle-abc/ke2/ke2-a352.htm_Золя]_//_[[:ru:Краткая_литературная_энциклопедия|Краткая_литературная_энциклопедия]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1962._—_Т.&nbsp;2.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Балашов В. П. Золя // Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4239850"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q2629164">Internet_Speculative_Fiction_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Золя_Эмиль_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Золя Эмиль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q10605195_citetype_Q3621673_citetype_Q380829"_data-entity-id="Q3621644">Archivio_Storico_Ricordi<span_class="wef_low_priority_links">_—_1808.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">RKDartists<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-7] RKDartists
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918"_data-entity-id="Q23833686">Գերմանիայի_ազգային_գրադարանի_կատալոգ<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686"></a></div>-8] Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q43229"_data-entity-id="Q3488144">[https://www.sgdl.org/17-sgdl/presentation/82-presidents-sgdl_Les_présidents_par_ordre_chronologique]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1837.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3488144"></a></div>-9] 9,0 ^9,1 Les présidents par ordre chronologique — 1837.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3488144"></a>

[10] Թերեզ Ռաքեն։ Վէպ / Է. Զոլա; Ֆրանս. թարգմ.՝ Ա. Կոթիկեան, Ա. Եղիայեան; Խմբ.՝ Դ. Եսայեան. - Երեւան։ Հայպետհրատ, 1964.- 233 էջ։

[11] Փողը։ Վէպ / Է. Զոլա; Ֆրանս. թարգմ.՝ Ս. Չաղայեան; Առաջաբ.՝ Յու. Ուվարով. - Երեւան։ Հայպետհրատ, 1963. - 524 էջ։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]