Երուսաղէմի Ձեռագրատուն

Երուսաղեմի ձեռագրատուն, հայերէն ձեռագիրներու աշխարհի մէջ երկրորդ հաւաքածոն (Երեւանի Մեսրոպ Մաշտոցի անուան Մատենադարանէն յետոյ)։ Կը գտնուի Երուսաղէմի Սուրբ Յակոբեանց վանքին մէջ։ Ձեռագիրերու թիւը կը հասնի շուրջ 4000-ի (1976 թուականին)։ Հիմնադրման ստոյգ թուականը յայտնի չէ։ Ելլելով որոշ ձեռագիրերու գրութեան թուականներէն՝ կ՚ենթադրուի, որ սկզբնաւորուած է 12-13-րդ դարերուն։ Մինչեւ 19-րդ դարու կէսերը ձեռագիրերը անխնամ վիճակի մէջ էին։ 1865 թուականին Տ․ Սաւալանեանցը կազմած է անոնց ցանկը։ Յետագային ցանկերու կազման ու հրատարակման ձեռնամուխ եղած է Ա․ Սիւրմեեանը։

Առաջին հատորը լոյս տեսած է 1948 թուականին։ Գործը շարունակած է Ն. Պողարեանը՝ 1953-1960 թուականներուն հրատարակելով 2-5-րդ հատորները։ 1966 թուականին ան ձեռնարկած է «Մայր ցուցակ ձեռագրաց Սրբոց Յակոբեանց» ցանկի նոր, շքեղ ու վերափոխուած հրատարակութիւնը։ Մինչեւ 1972 թուականը հրատարակուած է 6 ծաւալուն հատոր, ուր ընդգրկուած է 2000 ձեռագրի նկարագրութիւն։

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։