Արման Կիրակոսեան

Արման Կիրակոսեան;
Ծնած է	10 Սեպտեմբեր 1956
Ծննդավայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Մահացած է	6 Յուլիս 2019 (62 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն և Հայաստան
Ուսումնավայր	Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան
Մասնագիտութիւն	դիւանագէտ, պատմաբան, քաղաքական գործիչ և համալսարանի դասախօս
Վարած պաշտօններ	ԱՄՆ Հայոց Ազգային խորհուրդի ներկայացուցիչ և Հայաստանի արտաքին գործերու նախարար
Ծնողներ	հայր՝ Ճոն Ս․ Կիրակոսեան

Արման Ճոնի Կիրակոսեան (10 Սեպտեմբեր 1956(1956-09-10)^[1], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն - 6 Յուլիս 2019(2019-07-06)^[1], Երեւան, Հայաստան), հայ քաղաքական գործիչ, դիւանագէտ, պատմաբան: Պատմական գիտութիւններու դոկտոր (1999): Ունի արտակարգ եւ լիազօր դեսպանի աստիճան (1992):Փրոֆեսորի կոչում (2011), առաւել քան 120 գիրքերու եւ գիտական աշխատութիւններու հեղինակ է եւ դասաւանդած է համալսարաններու մէջ։ Ճոն Կիրակոսեանի որդին է։

Կենսագրութիւն

Արման Կիրակոսեանը ծնած է 1956 թուականին, Երեւան։ 1973-ին ընդունուած է Երեւանի Խաչատուր Աբովեանի անուան մանկավարժական հիմնարկի պատմա-աշխարհագրական կաճառներու պատմութեան եւ հասարակագիտութեան բաժինը, որ աւարտելէն ետք՝ 1977 թուականին, քանի մը ամիսներու ընթացքին հայոց պատմութիւն եւ հասարակագիտութիւն դասաւանդած է Էջմիածնի շրջանի Բաղրամեան գիւղի դպրոցին մէջ։ Նոյն տարին ընդունուած է պետական մանկավարժական հիմնարկի ընդհանուր պատմութեան ամպիոնի ասպիրանթուրան եւ 1980-ին աւարտած զայն։

1992-ին անոր շնորհուած է արտակարգ եւ լիազօր դեսպանի դիւանագիտական աստիճան, ապա եղած է Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարի առաջին տեղակալ, Հայաստանի գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ Սփիւռքահայ համայնքներու պատմութեան եւ մշակոյթի ուսումնասիրութեան բաժինի գիտական թեմայի ղեկավար։ Ունի պատմական գիտութիւններու դոկտորի գիտական աստիճան (1999), փրոֆեսորի կոչում (2011): Ան դասաւանդած է համալսարաններու մէջ:

Գործունէութիւն

1980-1986-ականներուն աշխատած է ՀԽՍՀ Գիտութիւններու ակադեմիային մէջ (տարրալուծարանի օգնական, կրտսեր գիտաշխատող, աւագ գիտաշխատող – ՀՀ ԳԱԱ գիտական տեղեկատուական կեդրոնի «Հայագիտութիւնն արտերկրին մէջ» խումբի ղեկավար)։

1986-1991-ականներուն տարբեր պաշտօններ զբաղեցուցած է Հայաստանի կոմկուսի կենտկոմի մէջ (Գիտութեան եւ կրթական հաստատութիւններու բաժնի հրահանգիչ, գաղափարական բաժնի հրահանգիչ, գաղափարական բաժնի խորհրդատու), այնուհետեւ կրկին վերադարձեր ՀՀ ԳԱԱ իբրեւ Սփիւռքի պատմութեան եւ մշակոյթի բաժինի ղեկավար։

1992-1993-ականներուն եղած է ՀՀ արտաքին գործերու նախարարի պաշտօնակատարը, որմէ ետք եղած է Հայաստանի արտակարգ եւ լիազօր դեսպանը Յունաստանի (1994-1999) եւ ԱՄՆ-ի (1999-2005)։

2005-2011-ականներուն եղած է ՀՀ արտաքին գործերու նախարարի տեղակալ։

2011-ին նշանակուած է Աւստրիոյ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան^[2] եւ, համատեղութեան կարգով, Եւրոպայի անվտանգութեան եւ համագործակցութեան կազմակերպութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան առաքելութեան ղեկավար^[3]։

Նոյն տարին, համատեղութեան կարգով, նշանակուած է Վիեննայի Միաւորուած ազգերու կազմակերպութեան գրասենեակի եւ այլ միջազգային կազմակերպութիւններու Հայաստանի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցիչ^[4]։ 2012 -ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրով, համատեղութեան կարգով, նշանակուած է Հունգարիոյ մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան^[5]։

2018-ին նշանակուած է Մեծ Բրիտանիայի եւ Հիւսիսային Իրլանտայի Միացեալ Թագաւորութեան Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան^[6]:

Գրականութիւն եւ գիտական աշխատութիւններ

Արման Կիրակոսեանը 1999 թուականէն պատմական գիտութիւններու դոկտոր է, աշխատութեան թեման՝ «Բրիտանական դիւանագիտութիւնը եւ արեւմտահայութեան խնդիրը 19-րդ դարու 30-ական թ-ին – 1914 -ին», որ լոյս տեսած է նոյն թուականին։ Գիրքին մէջ կը բացայայտէ անգլիական դիւանագիտութեան սկզբունքները եւ թուրքերու ջարդարարական քաղաքականութիւնը հայերու նկատմամբ։ Նշեալ աշխատութիւնը անգլերէն լոյս տեսած է Լոնտոնի մէջ 2004 -ին «Կոմիտաս» հիմնարկին կողմէ։ Բազմաթիւ գիտական աշխատութիւններու եւ յօդուածներու հեղինակ է։

Աւելի քան 120 գիրքերու եւ գիտական աշխատութիւններու հեղինակ է:

Անգլերէն հրատարակուած է իր կազմած «Հայկական ջարդերը 1894-96 թ-ին» ժողովածուն, որ կ՚ընդգրկէ շուրջ 35 յօդուած, հրատարակուած է Փետրուար 2004-ին՝ Տիթրոյթի Վէյն նահանգային համալսարանին կողմէ։ 2005-ին լոյս ընծայած է «Ակնարկներ Հայկական հարցի եւ եղեռնի միջազգային ճանաչման պատմութեան» յօդուածներու ժողովածուն։

Պարգեւներ եւ Խրախուսանքներ

1983-ին Հայաստանի Գիտութիւններու ակադեմիայի գովեստագիր
1999-ին Աթէնք քաղաքի ոսկի մետալ (Յունաստան)
2001-ին ՀՀ ԱԳՆ յուշամետալ
2005-ին Թեքէեան Մշակութային Միութեան «Հայկաշէն Ուզունեան» պատմա-բանասիրական մրցանակ
2006-ին ԵՊՀ ոսկի մետալ
2007-ին ՀԱՊԿ յոբելենական մետալ եւ պատւոյ գիր
2008-ին ՀՀ ԶՈՒ «Գարեգին Նժդեհ» մետալ
2009-ին ՀՀ ԱԳՆ «Ջոն Կիրակոսեանի անուան» մետալ
2011-ին ՀՀ ՊՆ պատուոգիր
2011-ին «Մխիթար Գոշ» մետալ (2011)^[7]։
2016-ին ՀՀ ՊՆ «Ռազմական համագործակցութեան համար» մետալ
2017-ին «Հայրենիքին մատուցած ծառայութիւններու համար» 1-ին աստիճանի մետալ
Պատուոյ շքանշան (Հայաստան) (2019 յետմահու)^[8]^[9]

Ծանօթագրութիւննե

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ Ա. Կիրակոսեանին Աւստրոյ Հանրապետութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ և լիազօր դեսպան նշանակելու մասին
↑ Ա. Կիրակոսեանին Եւրոպայի անվտանգութեան և համագործակցութեան կազմակերպութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան առաքելութեան ղեկավար նշանակելու մասին
↑ Ա. Կիրակոսեանին Վիեննայի մէջ Միաւորուած Ազգերու Կազմակերպութեան գրասենեակի և այլ միջազգային կազմակերպութիւններու մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցիչ նշանակելու մասին
↑ Ա. Կիրակոսեանին Հունգարիոյ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ և լիազօր դեսպան նշանակելու մասին
↑ «Հանրապետութեան նախագահի հրամանագիրերը - Փաստաթուղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ www.president.am։ արտագրուած է՝ 2019-02-27
↑ Մխիթար Գոշի մետալով պարգևատրելու մասին
↑ «Հանրապետութեան նախագահի հրամանագիրերը - Փաստաթուղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ www.president.am։ արտագրուած է՝ 2019-07-23
↑ «ՀՀ նախագահն Արման Կիրակոսեանին յետմահու պարգեւատրեց Պատուոյ շքանշանով»։ armenpress.am։ արտագրուած է՝ 2019-07-23

Աղբիւրներ

Արտաքին յղումներ

Կենսագրութիւնը եւ «Բրիտանական դիւանագիտութիւնը եւ հայկական հարցը» գիրքի ելեկտրոնային տարբերակը։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[2] Ա. Կիրակոսեանին Աւստրոյ Հանրապետութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ և լիազօր դեսպան նշանակելու մասին

[3] Ա. Կիրակոսեանին Եւրոպայի անվտանգութեան և համագործակցութեան կազմակերպութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան առաքելութեան ղեկավար նշանակելու մասին

[4] Ա. Կիրակոսեանին Վիեննայի մէջ Միաւորուած Ազգերու Կազմակերպութեան գրասենեակի և այլ միջազգային կազմակերպութիւններու մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցիչ նշանակելու մասին

[5] Ա. Կիրակոսեանին Հունգարիոյ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ և լիազօր դեսպան նշանակելու մասին

[6] «Հանրապետութեան նախագահի հրամանագիրերը - Փաստաթուղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ www.president.am։ արտագրուած է՝ 2019-02-27

[7] Մխիթար Գոշի մետալով պարգևատրելու մասին

[8] «Հանրապետութեան նախագահի հրամանագիրերը - Փաստաթուղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ www.president.am։ արտագրուած է՝ 2019-07-23

[9] «ՀՀ նախագահն Արման Կիրակոսեանին յետմահու պարգեւատրեց Պատուոյ շքանշանով»։ armenpress.am։ արտագրուած է՝ 2019-07-23

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]