Արենի 1 Կօշիկ
 | |
|---|---|
[[Պատկեր: ' | |
| Lua error in Մոդուլ:Wikidata at line 701: Tried to write global coord_mod. |
«Արենի 1» կօշիկ կամ 5500-ամեայ կաշուէ ոտնաման, 5500 տարեկան կաշուէ կօշիկ, որը գտնուած է 2008 թուականին գերազանց վիճակուվ՝ Հայաստանի Վայոց ձորի մարզի Արենի-1կամ Թռչուններու քարանձաւին մէջ[1]։ Այն կաշուի մէջ թաքցրած մէկ մաս ունեցող կօշիկ է, որ քանի մը հարիւր տարի աւելի հին է, քան «Ötzi the Iceman»-ը եւ կաշուէ կօշիկի ամեէնահին մասն է աշխարհին մէջ՝ յայտնաբերուած հնագէտներու կողմէ։ Կօշիկը կը թուագրուի Ք.Ա. 4000-2600 տարի առաջ ինկած ժամանակահատուածին։ Յայտնաբերուած է միջազգային խումբի կողմէ՝ Պորիս Գասպարեանի գլխաւորութեամբ ՀՀ ԳԱԱ հնագիտութեան եւ ազգագրութեան ինստիտուտի, Իրլանտայի համալսարանի ներկայացուցիչներու, UCLA-ի դասախօս Գրիգոր Արէշեանի կողմէ։
Յայտնաբերումը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Հայ ասպիրանտ Տիանա Զարդարեանը յայտնաբերած է կաշուէ կօշիկը պեղումներու ընթացքին՝ Հայաստանի հնագիտութեան եւ ազգագրութեան ինստիտուտի, ԱՄՆ-ի եւ Իռլանտայի հնագէտներու խումբին հետ[2]։ Կօշիկը յայտնաբերուած է մակերեսային հիմքի ներքեւը, շրջուած, կիրով պատուած շերտով, որ 45 սմ խորութիւն եւ 44-48 սմ լայնութիւն ունէր։ Շրջակայքին մէջ յայտնաբերուած են նաեւ այծի եւ եղջերուի եղջիւրներ։ Նոյն տարածքին մէջ յայտնաբերուած է նաեւ գինի պատրաստելու ամենահին գործիքը։
Խումբի յայտնաբերումները հրապարակուեցան 9 Յունիս 2010-ին՝ «Plos One» ամսագրին մէջ։
Արենի 1 կօշիկը պահւում է Հայաստանի պատմութեան թանգարանում[3][4]։
Հետազօտութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Կօշիկը պահպանուած է Թռչուններու քարանձաւի զով եւ չոր պայմաններու շնորհիւ։ Լայն պահեստի պարունակութիւնը յայտնաբերուած է նոյն քարանձաւին մէջ, որոնցմէ շատերը լաւ պահպանուած ցորեն, գարի եւ ծիրանի կուտեր էին։ Կօշիկը կը պարունակէր խոտ, եւ հնագէտները համոզուած չէին, որ այն օգտագործուած է ոտքը տաք պահելու համար։ Գլխաւոր հնագէտը՝ Ռոն Փինհասին չէր կրնար որոշել, թէ որու կը պատկանի կօշիկը՝ տղամարդու՞, թէ՞ կնոջ։ Ան նշած է, որ այդ դարաշրջանին կօշիկը կարող էր պատկանիլ եւ տղամարդու։ Կօշիկի թելերը նոյնպէս պահպանուած էին շատ լաւ։
Մեծ նմանութիւններ կան մանուֆակտուրային տեխնիկայի եւ մէկ մասով կաշուէ կօշիկներու միջեւ՝ յայտնաբերուած Եւրոպայի տարածքին։ Ըստ Փինհասիի՝ Արենի 1 կօշիկը նման է իրլանտական կօշիկներու՝ 1950-ական թուականներուն օգտագործուող։ Կօշիկները նման են Պալքաններու ազգային կօշիկներուն՝ դեռ օգտագործուող եւ յայտնի որպէս Օպանկ։
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ Կանադայի ազգային հրապարակում
- ↑ Azatutyun.am-ի հրապարակումը
- ↑ «Armenianow.com-ի հրապարակումը»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2010 թ․ հոկտեմբերի 23-ին։ արտագրուած է՝ 2014 թ․ օգոստոսի 19
- ↑ «5500 - ԱՄՅԱ ԿԱՇՎԵ ՈՏՆԱՄԱՆ»։ www.historymuseum.am (արեւելահայերէն)։ արտագրուած է՝ 2017 թ․ հուլիսի 7[permanent dead link]