Անտորրա

Անտորրա
Անդորայի դրոշ? Զինանշանը
Կը ներառնէ	Andorra la Vella?, Կանիլո?, Էնկամպ?, Էսքալդես-Էնդորգան?, Լա Մասսանա?, Օրդինո? եւ Սանթ Ժուլիա դե Լորիա?
Պետական լեզու	Քաթալոներէն
Մայրաքաղաք	Անտորրա Լէ Վալէ
Օրէնսդիր մարմին	General Council of Andorra?
Երկրի ղեկավար	Joan Enric Vives Sicília? եւ Էմանուէլ Մաքրոն
Կառավարութեան ղեկավար	Xavier Espot Zamora?
Ազգաբնակչութիւն	87 097 մարդ (2024)
Օրհներգ	Անդորրայի օրհներգ?
Կարգախօս	Virtus Unita Fortior եւ El País dels Pirineus
Հիմնադրուած է	1278 թ.
Արժոյթ	Եւրօ
Ազգային տօն	Նոր Տարի, Constitution Day?, Meritxell Day? եւ Ս․ Ծնունդ
Ժամային համակարգ	ԿԵԺ եւ Europe/Andorra?
Հեռաձայնային համակարգ	+376
Համացանցի յղում	.ad?
Մարդկային ներուժի զարգացման թիւ	0,858
govern.ad

Անտորրա, պաշտօնապէս Անտորրայի Իշխանապետութիւն, ինքնիշխան ցամաքով շրջապատուած երկիր մըն է Իպերեան Թերակղզիին վրայ՝ արեւմտեան Եւրոպայի արեւելեան Փիրենեան լեռներուն մէջ, հիւսիսէն Ֆրանսայով եւ հարաւէն Սպանիայով շրջապատուած: Կը հաւատացուի թէ Քարլոս Մեծի կողմէ ստեղծուած, Անտորրան կառավարուած էր Ուրժելի կոմսին կողմէ մինչեւ 988 թուական, երբ փոխանցուեցաւ Ուրժելի Հռոմէական Կաթողիկէ Թեմին: Ներկայ իշխանապետութիւնը ձեւաւորուած է 1278 թուականի հռչակագրով մը: Ներկայիս կը ղեկավարուի երկու համա-իշխաններու կողմէ՝ Սպանիոյ Քաթալոնիայի Ուրժելի Եպիսկոպոսը եւ Ֆրանսայի նախագահը: Անոր մայրաքաղաքն ու ամենամեծ քաղաքը Անտորրա լա Վելլան է:

Անտորրան Եւրոպայի վեցերորդ ամենափոքր պետութիւնն է՝ 468 քառակուսի քիլոմեթր (181 քառակուսի մղոն) տարածքով եւ մօտաւորապէս 79,034 բնակչութեամբ: Անտորրացիները իտալիկներու էթնիկ խումբ մըն են՝ սերտօրէն կապուած քաթալոնացիներուն հետ: Անտորրան աշխարհի 16-րդ ամենափոքր երկիրն է ըստ տարածքին եւ 11-րդ ամենափոքրը ըստ բնակչութեան: Անոր մայրաքաղաքը՝ Անտորրա լա Վելլան, Եւրոպայի ամենաբարձր մայրաքաղաքն է՝ ծովի մակարդակէն 1,023 մեթր (3,356 ոտք) բարձրութեան վրայ: Պաշտօնական լեզուն քաթալաներէնն է, սակայն սպաներէնը, փորթուգալերէնը եւ ֆրանսերէնն ալ յաճախ կը խօսուին:

Անտորրա այցելող զբոսաշրջիկներու թիւը կը հասնի տարեկան գրեթէ 8 միլիոն անձ։ Անտորրան Եւրոպական Միութեան անդամ չէ։ ՄԱԿի անդամ է 1993 թիւականէն ի վեր։

Բնակչութիւն

Բնակչութեան 1910-2024 թուականների վիճակագրություն
Տարի Բնակչութիւն 1910 5231 մարդ 1960 13 414 մարդ 1961 14 376 մարդ 1962 15 376 մարդ 1963 16 410 մարդ 1964 17 470 մարդ 1965 18 551 մարդ 1966 19 646 մարդ 1967 20 755 մարդ 1968 21 888 մարդ 1969 23 061 մարդ 1970 24 279 մարդ 1971 25 560 մարդ 1972 26 892 մարդ 1973 28 231 մարդ 1974 29 514 մարդ	Տարի Բնակչութիւն 1975 30 706 մարդ 1976 31 781 մարդ 1977 32 769 մարդ 1978 33 746 մարդ 1979 34 819 մարդ 1980 36 063 մարդ 1981 37 502 մարդ 1982 39 112 մարդ 1983 40 862 մարդ 1984 42 704 մարդ 1985 44 597 մարդ 1986 46 515 մարդ 1987 48 458 մարդ 1988 50 431 մարդ 1989 52 449 մարդ 1990 54 511 մարդ	Տարի Բնակչութիւն 1991 56 674 մարդ 1992 58 904 մարդ 1993 61 003 մարդ 1994 62 707 մարդ 1995 63 854 մարդ 1996 64 274 մարդ 1997 64 090 մարդ 1998 63 799 մարդ 1999 64 084 մարդ 2000 65 399 մարդ 2001 68 000 մարդ 2002 71 639 մարդ 2003 75 643 մարդ 2004 79 060 մարդ 2005 81 223 մարդ 2006 81 877 մարդ	Տարի Բնակչութիւն 2007 81 292 մարդ 2008 79 969 մարդ 2009 78 659 մարդ 2010 77 907 մարդ 2011 77 865 մարդ 2012 78 360 մարդ 2013 79 218 մարդ 2016 73 105 մարդ 2017 74 794 մարդ 2018 76 177 մարդ 2019 77 543 մարդ 2020 78 015 մարդ 2021 79 535 մարդ 2022 81 588 մարդ 2023 85 101 մարդ 2024 87 097 մարդ

Յաւելեալ

• Berthet, Elie, The Valley of Andorra. Bristol, UK: J. W. Arrowsmith, 1886.
• Butler, Michael, Frisch: Andorra.
• Carrick, Noel, Let's Visit Andorra. London: Macmillan, 1988.
• Chisholm Hugh, խմբգր․ (1911)։ «Andorra»։ Encyclopædia Britannica 1 (11th հրտրկթն․)։ Cambridge University Press։ էջեր 965–966 
• Deane, Shirley, The Road to Andorra. London: John Murray, 1960.
• Duursma, John C., Fragmentation and the International Relations of Micro-States. Cambridge University Press, 1996.
• Jenner, Paul; Christine Smith, Landscapes of the Pyrenees. London: Sunflower Books, 1990.
• Johnson, Virginia W., Two Quaint Republics: Andorra and San Marino.
• Leary, Lewis Gaston, Andorra the Hidden Republic. London: T. Fisher Unwin, 1912.
• Mackintosh, May, Assignment in Andorra. London: Pan, 1976.
• Murray, James Erskine, A Summer in the Pyrenees. London: John Macrone, 1837.
• Newman, Bernard, Round About Andorra. London: George Allen; Unwin, 1928.
• Piesold, Werner, Andorra.
• Reichert, Thomas, Andorra: A Country Survey. Nuremberg, 1986.
• Spender, Harold; H. Llewellyn Smith, Through the High Pyrenees. London: A. D. Innes, 1898.
• Vila, Linda Armengol, Approach to the History of Andorra. Perpignan: Institut d'Estudis Andorrans, 1989.
• Vilajoana, Ricard Fiter; M. Marti Rebols, All Andorra. Barcelona: Escudo de Oro, 1979.
• Waagenaar, Sam, The Little Five. London: Andre Deutsch, 1960.