Jump to content

Ահմէթ Նէսիմի Սայման

Ահմէթ Նէսիմի Սայման
Ծնած է 1876[1]
Ծննդավայր Օսմանեան Կայսրութիւն և Սեբաստիա
Մահացած է 1958[1]
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
Մասնագիտութիւն քաղաքական գործիչ
Կուսակցութիւն Միութիւն Եւ Յառաջադիմութիւն

Ահմէթ Նեսիմի Սայման (թրքերէն՝ Ahmet Nesimi Sayman) կամ Ահմէթ Նեսիմի Պէյ (թրքերէն՝ Ahmed Nesimi Bey) (1876 - 1958), Օսմանական կայսրութեան վերջին շրջանի պետական գործիչ։[2]

Ծնած է 1876 թուականին։ Իպրահիմ Հաքքի Փաշայի (թրքերէն՝ İbrahim Hakkı Paşa) հետ իր սերտ յարաբերութիւններուն շնորհիւ, ան 1914 թուականին նոյեմբերէն մինչեւ 1917-ի փետրուարը եղած է առեւտուրի նախարար, իսկ 1917 թուականին փետրուարէն մինչեւ 1918-ի հոկտեմբերը (Համաշխարհային Ա․ պատերազմի օրերուն)՝ Օսմանական կառավարութեան արտաքին գործոց նախարար։[3] 1908-1918 թուականներուն եղած է Միութիւն եւ յառաջադիմութիւն կուսակցութեան գլխաւոր գրասենեակի անդամ։ Իսկ 1908-1918 թուականներուն՝ Կոստանդնուպոլսոյ պատգամաւոր։

1926 թուականին Թուրքիոյ մէջ կատարուած լայնածավալ ձերբակալումներու ընթացքին, ձերբակալուած է Մուսթաֆա Քէմալ փաշայի դէմ մահափորձի մեղադրանքով։ Ան մասնաւորապէս Իզմիրի դատարանի կողմէն ատեան կոչուած կամ ձերբակալուած անձերու ցանկին մէջն էր որոնցմէ էին. Ենիպահչէլի Նայիլ (թրքերէն՝ Yenibahçeli Nail) Ֆիլիպէլի Հիլմի (թրքերէն՝ Filibeli Hilmi) Ազմի (թրքերէն՝ Azmi), Իսմայիլ Ճանպօլաթ (թրքերէն՝ İsmail Canbolat) եւ Գարա Վասըֆ (թրքերէն՝ Kara Vasıf)։[4]

Սակայն դատուած է անկախութեան դատարանին կողմէ եւ անմեղ ճանչցուած։

Իբրեւ օսմանական կայսրութեան արտաքին գործերու նախարար, ան ներողութիւն խնդրեց Համաշխարհային Ա․ պատերազմի ընթացքին օսմանական կայսրութեան եւ Միացեալ նահանգներու միջեւ դիւանագիտական յարաբերութիւններու խզումին համար, եւ խոստացաւ թէ Փոքր Ասիոյ մէջ ամերիկեան դպրոցները եւ այլ հաստատութիւնները անխափան պիտի շարունակեն իրենց գործունէութիւնը։

Մահացած է 1958 թուականին։

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #1196557748 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  2. Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, ISBN 9784281181, 1999
  3. Akın, Y. (2023). Young Turk Governance in the Ottoman Empire during the First World War. The International History Review, *45*(4), pp. 899–915.
  4. 2013-04-09 (2013-04-09)։ «İttihatçıların 1926 Yargılamaları»։ HyeTert (tr-TR)։ արտագրուած է՝ 2025-09-20