Ալեքսանդր Սպենդիարեանի անուան օփերայի եւ պալէի ազգային ակադեմական թատրոն
 |
 | |
| Կայք | |
|---|---|
| Opera house of Yerevan Վիքիպահեստում |
Ալեքսանդր Սպենդիարեանի անուան օփերայի եւ պալէթի ազգային ակադեմական թատրոնը հիմնադրուած է ՀՍԽՀ Լուսժողկոմատի 5 Օգոստոս 1932-ի որոշմամբ։
Պատմութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Առաջին ներկայացումը Ալեքսանդր Սպենդիարեանի «Ալմաստ» օփերան է, որ բեմադրուած է 20 Յունուար 1933-ին։ 1930-ական թուականներուն երկրորդ կէսէն թատրոնին մէջ կը բեմադրուին շարք մը հայկական օփերաներ ու պալէթներ՝ «Գայանէ», «Քաջ Նազար» եւ այլն։ 1939 թուականին թատրոնը կը մասնակցի Մոսկուայի մէջ կայացած հայ արուեստի եւ գրականութեան նուիրուած միջոցառումներուն եւ կը պարգեւատրուի Լենինի շքանշանով։ Մոսկուայէն վերադառնալով՝ 12 Յունուար 1940-ին, թատրոնը նոր խաղաշրջանը կը բանայ Ալեքսանդր Թամանեանի նախագիծով կառուցուած շէնքին մէջ՝ «Ալմաստ» օփերայով։[1]
Բեմադրուած Օփերաները Եւ Պալէթներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Կայետանօ Տոնիցեթթի «Պողիկտոս» (օփերա)
- Կայետանօ Տոնիցեթթի «Լուչիա տի Լամերմուր»
- Ալեքսանդր Սպենդիարեանի «Ալմաստ»
- Շառլ Կունոյի «Ֆաուստ»
- Ժորժ Պիզէի «Քարմէն»
- Ճոակինօ Ռոսսինիի «Սեւիլեան սափրիչ»
- Արամ Խաչատրեանի «Գայանէ»
- Հարօ Ստեփանեանի «Քաջ Նազար», «Լուսաբացին»
- Արմէն Տիգրանեանի «Անուշ»
Թատրոնի Շէնքը
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Ալեքսանդր Սպենդիարեանի անուան Հայաստանի Ազգային Օփերայի եւ Պալէթի թատրոնը հիմուած է 20 Յունուար 1933-ին։
Գլխաւոր ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանեանի նախագիծը 1937 թուականին Փարիզի մէջ տեղի ունեցող համաշխարհային ցուցահանդէսին արժանացած է ոսկիէ մետալի։ Թատրոնը հիմնադրուած է 1930-ին: Արամ Խաչատրեանի անուան ֆիլհարմոնիայի մեծ դահլիճը կը գործէ 1963-էն։ 2002-ին կատարուած են վերանորոգման աշխատանքներ։[2]
1938 թուականին թատրոնը կոչուած է Ալեքսանդր Սպենդիարեանի անունով։[3]
1957 թուականին թատրոնը ստացած է ակադեմականի կոչում։[3]
Յայտնի Անձնաւորութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Արկատի Պուրճալեան (Ա. Սպենդիարեանի անուան օփերայի եւ պալէթի ազգային ակադեմական թատրոնի հիմնադիրներէն մէկը, 1933-1938 թուականներուն թատրոնի գլխաւոր բեմադրիչ)
- Ռոմանոս Մելիքեան (թատրոնի առաջին գեղարուեստական ղեկավարը)
Խմբավարներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Կէորկի Պուտաղեան
- Կոնստանդին Սարաճեւ
- Ռուբէն Ստեփանեան
- Միքայէլ Թաւրիզեան (1938-1957 թուականներու գլխաւոր խմբավար)
- Սուրէն Չարեկեան
- Օհան Դուրեան
Բեմադրիչներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
Բեմանկարիչներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Պալէթի Դերասաններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Լիուպով Վոյնովա-Շիկանեան
- Ռ. Թաւրիզեան
- Ս. Սարգսեան
- Զ. Մուրատեան
- Կէորկի Գէորգեան
Գրականութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Театр оперы и балета Армении. Сб. статей, М., 1939;
- Шавердян А., Очерки по истории армянской музыки XIX и XX вв., М., 1959
- Тигранов Г., Армянский музыкальный театр. Ер., т. 1, 1956, т. II, 1960
- Барсамян А., «Алмаст» А. Спендиарова, М., 1959
- Тигранов Г., Балеты А. Хачатуряна, М., 1960
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ Հայ սովետական թատրոնի պատմութիւն։ Երեւան: ՀՍՍՀ Գիտութիւնների Ակադեմիայի Հրատարակչութիւն։ 1967
- ↑ «Վիրտուալ շրջայց օփերայի եւ պալէթի ազգային ակադեմիական թատրոնի շէնքի տարածքին»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-08-10-ին։ արտագրուած է՝ 2016-05-06
- ↑ 3,0 3,1 Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973 (стб. 220—222)
Արտաքին յղումներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Ալեքսանդր Սպենդիարեանի անուան Հայաստանի Ազգային Օփերայի Եւ Պալէթի թատրոնի պաշտօնական կայքէջը
- Օփերայի եւ պալէթի ազգային ակադեմական թատրոն Archived 2020-08-11 at the Wayback Machine.